Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες δεν έχουν καταλήξει ακόμα σε εμπορική συμφωνία, μόλις λίγες ημέρες πριν τεθούν σε πλήρη ισχύ οι νέοι δασμοί που έχει ανακοινώσει η Ουάσιγκτον.
Αν οι δύο εμπορικοί εταίροι δεν καταλήξουν σε συμφωνία έως τις 9 Ιουλίου — ημερομηνία λήξης της 90ήμερης αναστολής των λεγόμενων ανταποδοτικών δασμών που έχει επιβάλει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump — τότε τα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ ενδέχεται να επιβαρυνθούν με δασμούς έως και 50%. Αμέσως μετά, δεν αποκλείεται να ενεργοποιηθούν και αντίμετρα από την πλευρά της ΕΕ, τα οποία προς το παρόν έχουν «παγώσει».
Η εμπορική σχέση ΗΠΑ-ΕΕ είναι μία από τις σημαντικότερες παγκοσμίως, καθώς αντιστοιχεί περίπου στο 30% του παγκόσμιου εμπορίου αγαθών, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Μεταξύ των βασικότερων προϊόντων που ανταλλάσσονται είναι φαρμακευτικά και ιατρικά σκευάσματα, οχήματα και πετρελαϊκά προϊόντα.
Το 2024, ο συνολικός όγκος εμπορίου μεταξύ των δύο διατλαντικών εταίρων — αγαθών και υπηρεσιών μαζί — ανήλθε στα 1,68 τρισεκατομμύρια ευρώ (1,98 τρισ. δολάρια), σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η ΕΕ κατέγραψε πλεόνασμα 198 δισ. ευρώ στο εμπόριο αγαθών, αλλά έλλειμμα περίπου 148 δισ. ευρώ στις υπηρεσίες, με αποτέλεσμα συνολικό πλεόνασμα περίπου 50 δισ. ευρώ για το μπλοκ.
Ο Trump έχει επανειλημμένα εκφράσει δυσαρέσκεια για αυτή τη σχέση, χαρακτηρίζοντάς την άδικη και κατηγορώντας την ΕΕ ότι εκμεταλλεύεται τις ΗΠΑ.
Οι συνομιλίες προχωρούν αργά και με δυσκολία. Σύμφωνα με το CNBC αυτή την εβδομάδα πως ίσως η καλύτερη ελπίδα της ΕΕ είναι μια συμφωνία πολιτικής πρόθεσης χωρίς πολλές λεπτομέρειες.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen φάνηκε να επιβεβαιώνει αυτή τη θέση την Πέμπτη, λέγοντας:
«Αυτό που επιδιώκουμε είναι μια συμφωνία επί της αρχής», ενώ υπογράμμισε ότι μια λεπτομερής συμφωνία ήταν “αδύνατη” μέσα στο διάστημα των 90 ημερών.
Η ίδια προειδοποίησε πως, σε περίπτωση μη συμφωνίας, «όλα τα εργαλεία είναι στο τραπέζι».
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου Maros Sefcovic, από την πλευρά του, δήλωσε μέσω social media την Παρασκευή πως είχε μια «παραγωγική» εβδομάδα στην Ουάσιγκτον, σε συναντήσεις με Αμερικανούς αξιωματούχους.
«Η δουλειά συνεχίζεται. Στόχος μας παραμένει ο ίδιος: μια καλή και φιλόδοξη διατλαντική εμπορική συμφωνία», τόνισε.
Από την άλλη, ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Scott Bessent φάνηκε πιο επιφυλακτικός για την επίτευξη συμφωνίας μέχρι την καταληκτική ημερομηνία, λέγοντας χαρακτηριστικά στο CNBC:
«Θα δούμε τι μπορούμε να κάνουμε με την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Οι ειδικοί που μίλησαν στο CNBC εμφανίζονται σκεπτικοί για το ενδεχόμενο ολοκληρωμένης συμφωνίας άμεσα.
Ο πρώην Αμερικανός Πρέσβης στην ΕΕ, Anthony Gardner, ανέφερε στην εκπομπή Squawk Box Europe πως δεν τον εξέπληξε η δήλωση της von der Leyen ότι δεν είναι ρεαλιστική μια πλήρης συμφωνία.
«Μια λεπτομερής εμπορική συμφωνία μπορεί να έχει χιλιάδες σελίδες. Πιθανότερο είναι να δούμε μια συμφωνία αρχών, όπως αυτή που υπέγραψαν οι ΗΠΑ με το Ηνωμένο Βασίλειο», είπε, διευκρινίζοντας όμως πως το περιεχόμενο ίσως διαφέρει σημαντικά.
Ο Carsten Nickel, διευθυντής της Teneo, προχώρησε περισσότερο, δηλώνοντας πως μια γενική συμφωνία είναι το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την ΕΕ.
Κατά την άποψή του, η αρχική συμφωνία θα πρέπει να στοχεύει στην «αγορά χρόνου», και να περιλαμβάνει αποδοχή από την ΕΕ ενός βασικού δασμού 10% από τις ΗΠΑ, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για μελλοντικές διαπραγματεύσεις σε τομείς όπως οι κλαδικές εξαιρέσεις.
Ωστόσο, η αβεβαιότητα θα παραμείνει, ακόμη και αν επιτευχθεί τέτοια προκαταρκτική συμφωνία.
«Θα βρισκόμαστε σε έναν κόσμο όπου κάθε συμφωνία θα παραμένει ανοιχτή σε έντονες διαπραγματεύσεις και ρίσκο αλλαγής στάσης των ΗΠΑ – να χάσουν την υπομονή τους ή να στραφούν αλλού», προειδοποίησε ο Nickel.
Κατέληξε λέγοντας ότι δεν βλέπει την ΕΕ να επιβάλλει αντίμετρα, εκτός αν ο Trump προχωρήσει σε πλήρη επιβολή δασμών την επόμενη εβδομάδα.
«Και ακόμη και τότε, πιστεύω πως η ΕΕ θα κινηθεί με μεγάλη προσοχή», υπογράμμισε.
