Περισσότερο από το ήμισυ του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος αντιμετωπίζει αυξημένο κίνδυνο εκτεταμένων διακοπών ρεύματος, καθώς οι διασυνοριακές διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας κρίνονται ανεπαρκείς. Αυτό αναφέρει η πρόσφατη έκθεση της ενεργειακής δεξαμενής σκέψης Ember, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για την ενεργειακή ασφάλεια της ηπείρου.
Σύμφωνα με την έκθεση, έως και το 55% του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος διαθέτει περιορισμένες δυνατότητες εισαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Έθνη με ελάχιστες διασυνδέσεις, όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Φινλανδία, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε διακοπές.
«Χωρίς άμεση δράση για την επέκταση και την προστασία των διασυνδετήριων γραμμών, οι κίνδυνοι για μπλακάουτ θα αυξηθούν, ιδίως σε χώρες με περιορισμένη ποικιλομορφία στην τροφοδοσία τους», δήλωσε ο Pawel Czyzak, Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Προγράμματος της Ember και επικεφαλής συντάκτης της έκθεσης. Ο ίδιος τόνισε πως το ζήτημα αυτό «δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται απλώς ως ενεργειακή προτεραιότητα, αλλά ως ζωτικό στοιχείο για την προστασία της ευρωπαϊκής κοινωνίας από επιθέσεις». Όπως εξηγεί, οι διασυνδέσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης, θωρακίζοντας την ήπειρο από αστοχίες του δικτύου και γεωπολιτικούς κινδύνους.
Ασπίδα προστασίας σε κρίσεις
Οι συγγραφείς της έκθεσης επισημαίνουν ότι οι διασυνοριακές γραμμές μεταφοράς ενέργειας έχουν προστατεύσει την Ευρώπη από μεγάλες κρίσεις. Συγκεκριμένα, συνέβαλαν στη σταθεροποίηση του δικτύου της Πολωνίας μετά από μια απότομη πτώση συχνότητας το 2021, απέτρεψαν ένα μαζικό μπλακάουτ το 2020 μέσω έκτακτων εισαγωγών, ενώ στήριξαν τη Γαλλία κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2022. Επιπλέον, οι διασυνδέσεις κατέστησαν δυνατή την επανεκκίνηση του ιβηρικού δικτύου στις 28 Απριλίου, μετά το μεγαλύτερο μπλακάουτ στη σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης, που έπληξε την Ισπανία και την Πορτογαλία. Μέσα σε μόλις 10 λεπτά, η γραμμή Γαλλίας-Ισπανίας επανατροφοδοτήθηκε, ακολουθούμενη από τη διασύνδεση με το Μαρόκο και άλλες γραμμές με τη Γαλλία.
«Όσο μεγαλύτερη διασυνοριακή ικανότητα έχει μια χώρα, τόσο περισσότερη σταθερότητα μπορούν να προσφέρουν οι γείτονες κατά τη διάρκεια περιόδων πίεσης του δικτύου», τονίζει η Ember.
Τέλος, ο κρίσιμος ρόλος των διασυνδέσεων στη διατήρηση μιας αξιόπιστης παροχής ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη διάρκεια πολέμου έχει αποδειχθεί τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με την Ember, οι διασυνοριακές συνδέσεις είτε απέτρεψαν είτε διαχειρίστηκαν τρία μεγάλα μπλακάουτ εντός της ΕΕ την τελευταία πενταετία, ενώ διατήρησαν σε λειτουργία τα δίκτυα στην Ουκρανία και τη Μολδαβία κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής.
