Υπολογίσιμη μείωση ζημιών εμφάνισε το 2024 ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος, ο οποίος ωστόσο συνεχίζει να αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις στη λειτουργία και στα οικονομικά του μεγέθη. Οι απώλειες του ομίλου μειώθηκαν σε σχέση με την προηγούμενη χρήση, ωστόσο παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, ενώ και η περιορισμένη ρευστότητα εξακολουθεί να προκαλεί αβεβαιότητα στον σιδηροδρομικό τομέα.
Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του ΟΣΕ για την προηγούμενη χρονιά, η καθαρή ζημία του ομίλου για το 2024 διαμορφώθηκε στα 180,5 εκατ. ευρώ, μειωμένη κατά σχεδόν 29% σε σχέση με το 2023. Θετικό στοιχείο αποτελεί η ανάκαμψη του EBITDA, που για την εταιρεία διαμορφώθηκε στα 3,9 εκατ. ευρώ, πλησιάζοντας το όριο ισοσκέλισης, αλλά για τον όμιλο παρέμεινε αρνητικό, σε ζημιές 5,1 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι το 2023 είχε καταγραφεί εξαιρετικά ζημιογόνο αποτέλεσμα, κυρίως λόγω των επιπτώσεων της κακοκαιρίας Daniel, καθώς και του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη, οι συνέπειες των οποίων εξακολουθούσαν να επιδρούν και το 2024.
Τα οργανικά έσοδα του ομίλου υποχώρησαν κατά 11,4 εκατ. ευρώ ή 8,3% κυρίως λόγω ετεροχρονισμένης εγγραφής εσόδων του 2023 κατόπιν απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ). Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Οργανισμός, αν εξεταστούν τα πραγματικά έσοδα του 2024 που προέρχονται από τις χρεώσεις υποδομής – το βασικό έσοδο του Διαχειριστή Υποδομής – παρατηρείται αύξηση 4,9 εκατ. ευρώ ή 19% στα 30,5 εκατ. ευρώ έναντι 25,6 εκατ. ευρώ της προηγούμενης χρήσης.
Η κρατική επιχορήγηση παρέμεινε σταθερή στα 75 εκατ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με την εταιρεία προβλέπεται αύξησή της τα επόμενα έτη στα 120 εκατ. ευρώ όπως έχει ήδη ανακοινώσει και η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Πίεση λόγω της περιορισμένης ρευστότητας
Παρ’ όλα αυτά, η χαμηλή ρευστότητα συνεχίζει να πιέζει τις λειτουργίες του ΟΣΕ, με κύρια αιτία τις οφειλές της Hellenic Train, η οποία δεν αποδέχεται την τιμολόγηση του οργανισμού με αποτέλεσμα τα έτη 2020 και 2021 να μην καταβάλλει το σύνολο των τελών υποδομής. Το συνολικό ύψος της απαίτησης κατά της Hellenic Train διαμορφώνεται στα 139,9 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 112,7 εκατ. ευρώ αφορούν τέλη υποδομής. Έχουν ήδη ασκηθεί αγωγές και βρίσκονται σε εκκρεμότητα οι σχετικές δικαστικές αποφάσεις.
Συνολικά, οι απαιτήσεις του οργανισμού από τρίτους φτάνουν τα 139 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 34 εκατ. ευρώ προέρχονται από τη ΣΤΑΣΥ.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η συρρίκνωση του προσωπικού, που σε επίπεδο μόνιμων εργαζομένων μειώθηκε στους 568 εργαζομένους το 2024 από 645 το 2023, την ώρα που το 83% του δυναμικού του ΟΣΕ είναι ηλικίας άνω των 51 ετών. Καμία πρόσληψη εργαζομένου αορίστου χρόνου δεν πραγματοποιήθηκε τη διετία 2023 – 2024, ενώ 166 άτομα αποχώρησαν στο ίδιο διάστημα, με τον ρυθμό απώλειας ανθρώπινου δυναμικού να ξεπερνά το 13,5% ετησίως.
Δραστικά μειώθηκαν τα λοιπά έξοδα εκμετάλλευσης κατά 137,4 εκατ. ευρώ (ή 94,55%) λόγω του ότι δεν υπήρχαν οι έκτακτες ζημιές του 2023 και το πολύμηνο κλείσιμο του δικτύου, παραμένουν σημαντικές δικαστικές εκκρεμότητες.
Εις βάρος του ΟΣΕ εκκρεμούν αγωγές ύψους 303,4 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων έχουν σχηματιστεί προβλέψεις 196,1 εκατ. ευρώ. Οι αγωγές αφορούν εργατικά ατυχήματα, αποζημιώσεις τρίτων, απαλλοτριώσεις, υποχρεώσεις προς δήμους και εργολάβους. Ειδικά για το δυστύχημα των Τεμπών, έχουν ήδη κατατεθεί 12 αγωγές, με μόνο μία να έχει φτάσει σε πρωτόδικη απόφαση, κατά της οποίας ασκήθηκε έφεση, την οποία ωστόσο ο Οργανισμός κλήθηκε να αποσύρει ύστερα από επιστολή του αν. Υπουργού Μεταφορών, Κωνσταντίνου Κυρανάκη.
Αναπτυξιακός σχεδιασμός ύψους 1,6 δισ. ευρώ
Το επενδυτικό πλάνο του ΟΣΕ για την περίοδο 2021 – 2027, περιλαμβάνει έργα ύψους άνω του 1,6 δισ. ευρώ, με κυρίαρχα τον εκσυγχρονισμό του βασικού σιδηροδρομικού άξονα, την αναβάθμιση τεχνολογικών υποδομών και τη διασύνδεση με λιμάνια και εμπορευματικά κέντρα.
Σε εθνικό επίπεδο στις βασικές προτεραιότητες του Τομέα των Σιδηροδρόμων για την περίοδο 2021 – 2027 υφίσταται σειρά έργων, πολλά εκ των οποίων όπως η υπογειοποίηση των Σεπολίων όμως, καθυστερούν εδώ και χρόνια. Τα έργα αυτά είναι:
Στα έργα περιλαμβάνονται τέλος η τοποθέτηση ηχοπετασμάτων κατά μήκος των σιδηροδρομικών γραμμών εντός της πόλης της Λάρισας με προϋπολογισμό 5,9 εκατ. ευρώ και η ανακατασκευή του σιδηροδρομικού επιχώματος της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Πειραιά – Πλατέως μεταξύ Παλαιοφαρσάλου και Λάρισας, αξίας 4,38 εκατ. ευρώ.
