Ένα αποφασιστικό βήμα για την υλοποίηση του έργου μετεγκατάστασης των φυλακών Κορυδαλλού στον Ασπρόπυργο έγινε με την έγκριση της επικαιροποιημένης Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Η απόφαση αυτή αφορά την είσοδο του σχεδίου σε προχωρημένο στάδιο προετοιμασίας, λίγο πριν την τελική φάση του διαγωνισμού.
Το έργο θα υλοποιηθεί μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και περιλαμβάνει τη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, προμήθεια εξοπλισμού, συντήρηση και τεχνική διαχείριση των νέων εγκαταστάσεων. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες συμβάσεις ΣΔΙΤ που έχουν προκηρυχθεί στην Ελλάδα, με συνολικό προϋπολογισμό 765 εκατομμύρια ευρώ (με ΦΠΑ) και διάρκεια 30 ετών, εκ των οποίων τα πρώτα 3 – 4 χρόνια αφορούν στην κατασκευαστική περίοδο.
Οι νέες φυλακές θα ανεγερθούν σε έκταση περίπου 100 στρεμμάτων στη θέση του παλαιού Στρατοπέδου «Αμερικανικής Ευκολίας» στον Ασπρόπυργο, στην Περιφερειακή Ενότητα Δυτικής Αττικής. Αναθέτουσα αρχή είναι το Υπερταμείο ( πρώην ΤΑΙΠΕΔ), μέσω της Μονάδας Στρατηγικών Συμβάσεων (PPF), το οποίο έχει αναλάβει τη διαγωνιστική διαδικασία για λογαριασμό του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.
Την κατασκευή και λειτουργία του νέου σωφρονιστικού συγκροτήματος διεκδικούν τέσσερις από τους μεγαλύτερους ελληνικούς ομίλους του τεχνικού και κατασκευαστικού τομέα: η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η Άβαξ, η Aktor μέσω της Άκτωρ Παραχωρήσεις και η METKA. Οι τέσσερις όμιλοι έχουν προεπιλεγεί στο πλαίσιο του ανταγωνιστικού διαλόγου, ενώ τα τελικά στάδια του διαγωνισμού αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στο 2026, ώστε να ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες κατασκευής.
Το νέο σωφρονιστικό συγκρότημα θα αποτελεί πρότυπο για τα ελληνικά δεδομένα, συνδυάζοντας αυξημένα μέτρα ασφάλειας με σύγχρονες συνθήκες διαβίωσης και λειτουργικότητας. Θα περιλαμβάνει 12 πτέρυγες συνολικής δυναμικότητας περίπου 2.000 κρατουμένων, χώρους εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης, υγειονομικές δομές, αθλητικές εγκαταστάσεις, χώρους λατρείας και επαρκείς χώρους στάθμευσης. Η μέγιστη επιτρεπόμενη κάλυψη θα είναι 35%, ο συντελεστής δόμησης 0,6, ενώ το ύψος των κτιρίων δεν θα ξεπερνά τα 9 μέτρα (14 μέτρα για υποδομές ασφάλειας και παρατήρησης).
Παράλληλα, προβλέπονται μέτρα για βιώσιμη λειτουργία, όπως η χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ο περιορισμός του ενεργειακού αποτυπώματος, η ορθολογική διαχείριση αποβλήτων και υδάτων, η αποκατάσταση του φυσικού τοπίου και η ενίσχυση της πρόσβασης μέσω Μέσων Μαζικής Μεταφοράς.
Αντιδράσεις από τον δήμο Ασπροπύργου
Η απομάκρυνση των φυλακών Κορυδαλλού είναι αίτημα που εκκρεμεί για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες. Από τη δεκαετία του 1980, οι δημοτικές αρχές και οι κάτοικοι ζητούσαν την κατεδάφιση των φυλακών και τη δημιουργία χώρου πρασίνου στη θέση τους. Όταν οι φυλακές ανεγέρθηκαν το 1961, ο Κορυδαλλός ήταν μια αραιοκατοικημένη περιοχή. Σήμερα, ωστόσο, βρίσκεται στο κέντρο ενός πυκνού αστικού ιστού, γεγονός που καθιστά τη λειτουργία του σωφρονιστικού συγκροτήματος ασύμβατη με τη φυσιογνωμία της πόλης.
Η πρόταση για τη μετεγκατάσταση των φυλακών στον Ασπρόπυργο παρουσιάστηκε επίσημα το 2019 από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ο οποίος είχε δηλώσει ότι οι φυλακές πρέπει να μεταφερθούν εκτός αστικού ιστού, «σε μια σύγχρονη και ασφαλή εγκατάσταση». Το 2020 ξεκίνησαν οι πρώτες παρεμβάσεις κατεδάφισης στην παλιά βάση του ΝΑΤΟ στον Ασπρόπυργο, σηματοδοτώντας την έναρξη των διαδικασιών.
Παρά την κυβερνητική στήριξη και τη θεσμική ωριμότητα του έργου, η μετεγκατάσταση συναντά αντιδράσεις από τον Δήμο Ασπροπύργου, ο οποίος έχει ήδη προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητώντας την ακύρωσή της. Η δημοτική αρχή υποστηρίζει ότι η Δυτική Αττική δεν μπορεί να επωμίζεται διαρκώς οχλούσες δραστηριότητες, τονίζοντας πως η δημιουργία φυλακών στην περιοχή θα επιβαρύνει το περιβάλλον, τις μετακινήσεις και την εικόνα της πόλης.
Με την έγκριση της ΜΠΕ από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και την αποστολή της στο Υπουργείο Περιβάλλοντος για τελική έγκριση, το έργο εισέρχεται πλέον στην πιο κρίσιμη φάση του. Εφόσον δεν υπάρξουν περαιτέρω καθυστερήσεις, οι εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν εντός του 2026.
