Σε μια περίοδο κατά την οποία τα έργα Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) αντιμετωπίζουν αυξημένες δυσκολίες, από χρονοβόρες αδειοδοτήσεις και σύνθετα χρηματοδοτικά σχήματα έως πιέσεις στο κόστος κατασκευής, η Κρήτη αναδεικνύεται σε κομβικό πεδίο εφαρμογής του μοντέλου. Με τρία μεγάλα έργα ΣΔΙΤ σε διαφορετικούς αλλά κρίσιμους τομείς, όπως εκπαίδευση, φοιτητική μέριμνα και οδικές υποδομές, το νησί συγκεντρώνει σήμερα ένα από τα πιο «βαριά» χαρτοφυλάκια συμπράξεων σε πανελλαδικό επίπεδο.
Στον τομέα της εκπαίδευσης, ξεχωρίζει το Νέο Εκπαιδευτικό Κέντρο στην περιοχή Γάλλου Ρεθύμνου, το οποίο προωθείται ως ΣΔΙΤ από τον Δήμο Ρεθύμνης σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛΜΕΠΑ). Το έργο θεωρείται από τα πλέον ώριμα εκπαιδευτικά ΣΔΙΤ που έχουν σχεδιαστεί τα τελευταία χρόνια στην περιφέρεια, τόσο ως προς το φυσικό του αντικείμενο όσο και ως προς τη θεσμική του προετοιμασία.
Η παρέμβαση αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε ένα περιβάλλον έντονων δημογραφικών προκλήσεων. Ο νομός Ρεθύμνης συγκαταλέγεται στις ελάχιστες περιοχές της χώρας με θετικό ή οριακά θετικό δημογραφικό ισοζύγιο, γεγονός που ενισχύει τη στρατηγική επιλογή επένδυσης σε σύγχρονες εκπαιδευτικές υποδομές μακράς πνοής.
Το έργο καλείται να αντιμετωπίσει τρεις βασικές παθογένειες, την κατακερματισμένη λειτουργία σχολικών μονάδων σε μισθωμένα ή ακατάλληλα κτίρια, την απουσία οργανικής σύνδεσης της βασικής εκπαίδευσης με τα ανώτατα ιδρύματα της πόλης και την ασφυκτική πίεση στον αστικό ιστό του Ρεθύμνου. Η συγκέντρωση σχολείων και πανεπιστημιακών υποδομών σε έναν ενιαίο χώρο δημιουργεί προϋποθέσεις συνέργειας, κοινής χρήσης υποδομών και ανάπτυξης καινοτόμων εκπαιδευτικών πρακτικών.
Η χωροθέτηση στην Πανεπιστημιούπολη Γάλλου, σε έκταση 63.425 τ.μ. που έχει παραχωρηθεί για 60 έτη από το Πανεπιστήμιο Κρήτης στον Δήμο Ρεθύμνης, προσδίδει στο έργο σαφή χωρική και αναπτυξιακή λογική. Η περιοχή συνδέεται άμεσα με τον ΒΟΑΚ, το λιμάνι Ρεθύμνου και τα αεροδρόμια Χανίων και Ηρακλείου, ενώ τα φυσικά χαρακτηριστικά της ευνοούν τον βιοκλιματικό σχεδιασμό.
Το εγκεκριμένο κτιριολογικό πρόγραμμα περιλαμβάνει έξι σχολικές μονάδες συνολικού μικτού εμβαδού 15.650 τ.μ. και τέσσερα κτίρια του ΕΛΜΕΠΑ 11.500 τ.μ., εξυπηρετώντας περισσότερους από 1.400 μαθητές και περίπου 1.600 φοιτητές. Η προετοιμασία του έργου ξεκινά από το 2018, με αποφάσεις θεσμικών οργάνων, master plan, διαδοχικές εγκρίσεις και την οριστική έγκριση των κτιριολογικών προγραμμάτων τον Δεκέμβριο του 2025, καθιστώντας το έργο ώριμο προς δημοπράτηση.
Ο προϋπολογισμός εκτιμάται στα 41,9 – 43 εκατ. ευρώ με ΦΠΑ, διαμορφώνοντας ένα οικονομικό αντικείμενο συμβατό με το μοντέλο ΣΔΙΤ και ικανό να προσελκύσει επενδυτικό ενδιαφέρον.
Δεύτερος πυλώνας των ΣΔΙΤ στην Κρήτη είναι το έργο για τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση φοιτητικών εστιών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Η σύμβαση Σύμπραξης υπεγράφη τον Μάρτιο του 2025 με τον όμιλο Aktor, με διάρκεια 30 ετών και περίοδο κατασκευής τριών ετών.
Σήμερα, το έργο βρίσκεται στη φάση των αδειοδοτήσεων και των μελετών. Το φυσικό αντικείμενο είναι ιδιαίτερα εκτεταμένο, καθώς περιλαμβάνει 1.810 διαμερίσματα στο Ρέθυμνο (2.710 κλίνες), 1.016 διαμερίσματα στο Ηράκλειο (2.136 κλίνες), καθώς και νέο αμφιθέατρο 800 θέσεων στο Ρέθυμνο. Παράλληλα, περιλαμβάνονται παρεμβάσεις στους περιβάλλοντες χώρους και σχεδιασμός ενεργειακά αυτόνομων υποδομών με αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Ωστόσο, το έργο αναδεικνύει και τις δυσκολίες των ΣΔΙΤ κοινωνικών υποδομών. Οι γεωτεχνικές και συγκοινωνιακές μελέτες, οι επεκτάσεις δικτύων ΟΚΩ, ζητήματα γης – ιδίως στο Ηράκλειο – και η ανάγκη στενού συντονισμού μεταξύ Πανεπιστημίου, τεχνικών συμβούλων και παρόχων κοινής ωφέλειας καθιστούν τον παράγοντα του χρόνου κρίσιμο για την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων.
Στο τέλος της «αλυσίδας», αλλά με βαρύτητα που υπερβαίνει όλα τα υπόλοιπα έργα, βρίσκεται το ΣΔΙΤ του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης. Πρόκειται για το μεγαλύτερο και τεχνικά πιο σύνθετο έργο υποδομής που έχει σχεδιαστεί ποτέ στο νησί, με καθοριστικό ρόλο για τη συνολική αναπτυξιακή και συγκοινωνιακή φυσιογνωμία της Κρήτης. Το έργο έχει αναλάβει να υλοποιήσει η κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Aktor. Σε αντίθεση με τα εκπαιδευτικά και κοινωνικά ΣΔΙΤ, ο ΒΟΑΚ φέρει αυξημένο τεχνικό, χρηματοδοτικό και λειτουργικό ρίσκο, ενώ η επιτυχία του συνδέεται άμεσα με τη βιωσιμότητα του ίδιου του μοντέλου των συμπράξεων σε μεγάλα οδικά έργα.
Συνολικά, η Κρήτη λειτουργεί σήμερα ως ένα πραγματικό «τεστ αντοχής» για τα ΣΔΙΤ στην Ελλάδα. Από ένα ώριμο εκπαιδευτικό έργο στο Ρέθυμνο, σε ένα σύνθετο κοινωνικό έργο φοιτητικής μέριμνας και, τέλος, στο μεγάλο οδικό στοίχημα του ΒΟΑΚ, το νησί συγκεντρώνει διαφορετικές εκδοχές του ίδιου μοντέλου.
Περισσότερες ειδήσεις
