MENU

Επαναλειτουργεί το σιντριβάνι στην πλατεία Συντάγματος — Πρώτη επιστημονική συντήρηση μετά από 153 χρόνια

Συνεργασία Δήμου Αθηναίων και ΥΠΠΟΑ για το μνημείο της κεντρικής πλατείας

Μετά από ενάμιση μήνα εργασιών, ο Δήμος Αθηναίων ολοκλήρωσε την πρώτη επιστημονική συντήρηση του ιστορικού σιντριβανιού στην πλατεία Συντάγματος. Το έργο υλοποιήθηκε από το Τμήμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Διεύθυνσης Σχεδίου Πόλεως και Αστικού Περιβάλλοντος του Δήμου, βάσει μελέτης που εκπόνησε η Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεότερων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ, και εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Συντήρηση υπαίθριων γλυπτών Δήμου Αθηναίων».

Ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, σημείωσε ότι «για πρώτη φορά ύστερα από 153 χρόνια έγινε επιστημονικός καθαρισμός και ολοκληρωμένη συντήρηση, με χειρουργική ακρίβεια από εξειδικευμένο προσωπικό». Η συντήρηση περιέλαβε επεμβάσεις στις δύο μαρμάρινες δεξαμενές, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό τους περίγραμμα.

Οι εργασίες περιλάμβαναν:

  • Αφαίρεση παλαιότερων κονιαμάτων και εξυγίανση αρμών,
  • Πλήρωση ρωγμών και στερέωση αποφλοιωμένων επιφανειών,
  • Αποκατάσταση και προστασία των τσιμέντινων υποδομών και των εσωτερικών επιφανειών των λεκανών,
  • Καθαρισμό μαρμάρινων επιφανειών από μαύρες κρούστες, άλατα, βιολογικές επικαθήσεις, σιλικόνες, αυτοκόλλητα και υπολείμματα γραφής/γκράφιτι,
  • Τελική εφαρμογή αντιgraffiti επίστρωσης.

Ιδιαίτερη δυσκολία παρουσιάστηκε στην εξωτερική δεξαμενή, η οποία είχε καλυφθεί με άγνωστο προϊόν, πιθανότατα χωρίς προετοιμασία της επιφάνειας. Η επικάλυψη είχε εξελιχθεί σε σκληρή μαύρη κρούστα που απαιτούσε ειδικές τεχνικές για την αφαίρεσή της.

Το έργο εκτέλεσε ο διπλωματούχος συντηρητής αρχαιοτήτων και έργων τέχνης Βασίλης Μαρκάκης, με συνεργείο συντηρητών και εξειδικευμένων μαρμαροτεχνιτών.

Ζητήματα διατήρησης

Οι φθορές στο μνημείο προέρχονταν τόσο από τον χρόνο και τις περιβαλλοντικές συνθήκες, όσο και από βανδαλισμούς ή παλαιότερες ερασιτεχνικές επεμβάσεις (συγκολλήσεις, αδόκιμοι καθαρισμοί, σφραγίσεις με ακατάλληλα υλικά). Σύμφωνα με τους ειδικούς, η μακροχρόνια προστασία του σιντριβανιού θα εξαρτηθεί από την τακτική συντήρηση και τον έλεγχο της λειτουργίας των φίλτρων νερού.

Το σιντριβάνι χρονολογείται στο 1872, είναι κατασκευασμένο από πεντελικό μάρμαρο και αποδίδεται στον Ερνέστο Τσίλλερ. Φέρει την επιγραφή «ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ 1872» και έχει υποστεί αλλεπάλληλες τροποποιήσεις: σε παλαιότερες φάσεις λειτούργησε ως παρτέρι, ενώ στοιχεία του αρχικού κεντρικού μοτίβου έχουν μεταφερθεί πιθανόν σε άλλα σιντριβάνια της πόλης (Κουμουνδούρου, Κοτζιά).

Σύμφωνα με φωτογραφικά ντοκουμέντα, λίγο πριν από τα μέσα του 20ου αιώνα η κατασκευή δε λειτουργούσε ως σιντριβάνι, αλλά ως μικρός κήπος – κυκλικό παρτέρι με καλλωπιστικά άνθη. Εξετάζεται ακόμα το ενδεχόμενο το σημερινό κεντρικό στοιχείο (η εσωτερική μαρμάρινη δεξαμενή) να προέρχεται από το παλαιό κυκλικό σιντριβάνι της πλατείας Κοτζιά, με πιθανή την εκεί μεταφορά του στο πλαίσιο εξωραϊστικών επεμβάσεων του Δήμου Αθηναίων τη δεκαετία του 1960. Αλλά και μεταγενέστερα το σιντριβάνι απεικονίζεται με πολυγωνική πρόσθετη περίμετρο και οπωσδήποτε οι αλλαγές αυτές συνδέονται με έργα που αφορούν ευρύτερα την πλατεία Συντάγματος.

Η κάτω λεκάνη του σιντριβανιού αποτελείται από 27 αρχιτεκτονικά μέλη (μήκους 40–110 εκ. και ύψους 55 εκ.), ενώ η εσωτερική από 11 αντίστοιχα μέλη. Λόγω της κλίσης του εδάφους, το συνολικό του ύψος κυμαίνεται από 60 εκ. στο βόρειο τμήμα έως 88 εκ. στη νότια πλευρά προς την Ερμού.

Με την ολοκλήρωση των εργασιών, το σιντριβάνι επανεντάσσεται λειτουργικά και αισθητικά στον δημόσιο χώρο της πλατείας Συντάγματος, διατηρώντας παράλληλα την ιστορική του αξία.

Σχετικά Άρθρα