Εικόνα επενδυτικού Eldorado δίνει η αγορά των data centers στην Ελλάδα, τη στιγμή που σε παγκόσμιο επίπεδο εξελίσσεται μια άνευ προηγουμένου κούρσα επενδύσεων στην ψηφιακή υποδομή. Σύμφωνα με τη McKinsey, οι επενδύσεις σε data centers πενταπλασιάστηκαν την τετραετία 2020 –2024, φτάνοντας τα 54 δισ. δολάρια, ενώ η ζήτηση για αποθήκευση και επεξεργασία δεδομένων αναμένεται να υπερτριπλασιαστεί έως το 2030. Παράλληλα, οι πιέσεις στην ενεργειακή κατανάλωση είναι πλέον ορατές, με χώρες όπως η Ιρλανδία να βλέπουν τα data centers να απορροφούν πάνω από το ένα πέμπτο της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας, οδηγώντας σε προσωρινά «παγώματα» νέων έργων.
Μέσα σε αυτό το παγκόσμιο περιβάλλον, η Ελλάδα αναδύεται ως ένας νέος, υπολογίσιμος παίκτης. Μετά από μια μακρά περίοδο ωρίμανσης, μεγάλα έργα μπαίνουν σε τροχιά υλοποίησης, ενώ νέοι επενδυτές τοποθετούν τη χώρα στον στρατηγικό άξονα Ευρώπης – Μέσης Ανατολής – Ασίας, εξελίσσοντάς την σε κόμβο διακίνησης δεδομένων. Η ελληνική αγορά ανεβαίνει πλέον πίστα, δεκαπλασιάζοντας την ισχύ της και δημιουργώντας νέους ψηφιακούς πυλώνες σε Αττική, Κρήτη και δυτική Μακεδονία. Παρά τις σημαντικές προοπτικές, όμως, τα ζητήματα ενέργειας και αδειοδοτήσεων εξακολουθούν να αποτελούν εμπόδια για τη συνέχεια.
Στελέχη του κλάδου αποτιμούν την αξία της αγοράς στα 1,2 – 1,3 δισ. ευρώ έως το 2028, με «ταβάνι» τα 3 δισ. ευρώ, ενώ η ευρύτερη συνεισφορά στην οικονομία υπολογίζεται στα 2 δισ. ευρώ. Παράλληλα, η δημιουργία περίπου 1.000 νέων θέσεων εργασίας τα επόμενα τρία χρόνια δείχνει το αποτύπωμα μιας μετάβασης σε νέα «οικονομία δεδομένων». Αν και η Αττική παραμένει το κέντρο βάρους, η ανάπτυξη διαχέεται πλέον και σε άλλα σημεία της χώρας, με την Κρήτη και τη δυτική Μακεδονία να αναδεικνύονται σε στρατηγικούς κόμβους που μετακινούν το επίκεντρο της δραστηριότητας.
«Μαγνήτης» επενδύσεων η ανατολική Αττική
Στην ανατολική Αττική αναπτύσσεται το νέο κέντρο δεδομένων της Dromeus Capital σε συνεργασία με την Apto, έναν νέο αλλά ιδιαίτερα δυναμικό πάροχο στην Ευρώπη. Η επένδυση, ύψους 300 εκατ. ευρώ, προβλέπει την ανάπτυξη δύο υπερσύγχρονων κτιρίων με αίθουσες δεδομένων και υποσταθμό 80 MVA. Η πρώτη φάση αναμένεται να ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2026, φέρνοντας νέες θέσεις εργασίας και προγράμματα ψηφιακής κατάρτισης για τους κατοίκους της περιοχής.
Στην ίδια περιοχή προχωρά η υλοποίηση του έργου της Data In Scale, της κοινοπραξίας ΔΕΗ – DAMAC Group από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η εγκατάσταση σε ακίνητο 32 στρεμμάτων έχει ήδη εισέλθει στη φάση θεμελίωσης, με την ολοκλήρωση να αναμένεται στα τέλη του 2026. Το έργο σηματοδοτεί τη συμμαχία Ελλάδας – ΗΑΕ σε στρατηγικές ψηφιακές επενδύσεις και αποτυπώνει τη στροφή μεγάλων ομίλων από το real estate προς την τεχνολογική υποδομή.
Αντίστοιχα, η DATA4 από τη Γαλλία κατασκευάζει στην Παιανία το έργο Hermes-B, συνολικής επένδυσης 300 εκατ. ευρώ, που μπορεί να φτάσει τα 500 εκατ. ευρώ στη δεύτερη φάση του. Το έργο περιλαμβάνει τρία data centers ισχύος 90 MW και εκτείνεται σε μια από τις μεγαλύτερες διαθέσιμες εκτάσεις της περιοχής, άνω των 75.000 τ.μ.
Η Microsoft προχωρά με το δικό της cluster τριών data centers στην ανατολική Αττική, στο πλαίσιο του σχεδίου Investment in Data Centers in Greece, συνολικής ισχύος 25 MW, το οποίο θα αποτελέσει τον πυρήνα των cloud υπηρεσιών της για την ευρύτερη περιοχή.
Ακόμη πιο φιλόδοξα είναι τα σχέδια της Google, η οποία έχει ανακοινώσει τη δημιουργία τριών data centers για το ελληνικό cloud region. Η επένδυση εκτιμάται ότι θα αποφέρει 2,2 δισ. ευρώ στην ελληνική οικονομία μέχρι το 2030 και θα δημιουργήσει 19.400 θέσεις εργασίας, επιβεβαιώνοντας τη μετατροπή της χώρας σε περιφερειακό κόμβο δεδομένων.
Μέσα σε αυτό το τοπίο, η Lancom ξεχωρίζει ως ο μόνος αμιγώς ελληνικός πάροχος που κατορθώνει να σταθεί δίπλα στους διεθνείς κολοσσούς. Η εταιρεία επεκτείνεται με το Balkan Gate στη Θεσσαλονίκη και νέο κέντρο στην Κρήτη, στοχεύοντας να αναδείξει τις δύο περιοχές σε σημεία αναφοράς για τα Βαλκάνια.
Προβληματισμός για τις μεγάλες ενεργειακές ανάγκες
Παρά τον καταιγισμό επενδύσεων, η ελληνική αγορά βρίσκεται αντιμέτωπη με σημαντικά εμπόδια. Το ενεργειακό ζήτημα είναι ίσως το πιο κρίσιμο, καθώς ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος λιγοστεύει επικίνδυνα, ενώ η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης πολλαπλασιάζει τις ανάγκες σε κατανάλωση. Εκπρόσωποι του κλάδου τονίζουν ότι η καθαρή ενέργεια δεν επαρκεί ακόμη για να καλύψει τη ζήτηση και ότι πρέπει να επιταχυνθεί η σύνδεση των data centers με ανανεώσιμες πηγές ώστε η ψηφιακή ανάπτυξη να παραμείνει συμβατή με τους στόχους της βιωσιμότητας.
Παράλληλα, η υπερσυγκέντρωση έργων στην Αττική προκαλεί ανησυχία. Εκατοντάδες MW παραμένουν δεσμευμένα στον ΑΔΜΗΕ από εταιρείες που σχεδιάζουν να αναπτύξουν data centers στην περιοχή, γεγονός που, σύμφωνα με τους ειδικούς, καθιστά αναγκαία τη σταδιακή αποκέντρωση με την ανάπτυξη υποδομών στην περιφέρεια. Ωστόσο, η γεωγραφική επέκταση προϋποθέτει σημαντικές επενδύσεις σε δίκτυα οπτικών ινών, οι οποίες σήμερα κινούνται σε χαμηλούς ρυθμούς σε σχέση με τις ανάγκες της αγοράς.
Επενδύσεις 19 τρισ. δολαρίων σε παγκόσμιο επίπεδο
Η εικόνα της Ελλάδας εντάσσεται σε ένα ευρύτερο διεθνές πλαίσιο όπου τα data centers αναδεικνύονται σε «καρδιά του νέου κύματος υποδομών». Η McKinsey εκτιμά ότι η ψηφιακή υποδομή – data centers, οπτικά δίκτυα, δορυφόροι και τηλεπικοινωνιακοί πύργοι – θα χρειαστεί επενδύσεις ύψους 19 τρισ. δολαρίων έως το 2040. Οι μεγάλοι τεχνολογικοί και επενδυτικοί όμιλοι, από τη Microsoft και τη BlackRock έως την ADQ και την Energy Capital Partners, κινούνται προς συνδυασμένες επενδύσεις ενέργειας και cloud, επιχειρώντας να διασφαλίσουν πράσινη ισχύ για μια βιομηχανία που αλλάζει με ταχύτητα.
Ταυτόχρονα, η γεωγραφία των επενδύσεων μεταβάλλεται. Περίπου το ένα τέταρτο των νέων data centers παγκοσμίως αναπτύσσεται πλέον σε δευτερεύουσες αγορές, μακριά από τα παραδοσιακά hubs, δημιουργώντας νέα ζήτηση για υποθαλάσσια καλώδια και οπτικές ίνες που θα συνδέουν ηπείρους και περιοχές.
