Καταιγιστικές εξελίξεις φέρνει η νέα απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), η οποία κρίνει συνταγματικό το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που φιλοδοξεί να «ξεπαγώσει» τα κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ).

Το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ, με την υπ’ αριθμ. 135/2025 γνωμοδότησή του, έκρινε συνταγματικό και νόμιμο το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την έγκριση του Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδυνάμου Αναβάθμισης Πόλεων (ΕΣΠΙΑΠ). Η γνωμοδότηση αυτή έρχεται ως άμεση απάντηση στις προηγούμενες αποφάσεις της Ολομέλειας του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (146-149/2025), οι οποίες είχαν θέσει εν αμφιβόλω τη χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ (όπως η αύξηση ύψους και συντελεστή).

Όπως αναμεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, το σχέδιο ΠΔ κρίνεται ότι κινείται πλήρως εντός του πνεύματος των αποφάσεων της Ολομέλειας, διασφαλίζοντας έτσι τη νομική του εγκυρότητα.

Τι αλλάζει

Το κλειδί για την αντιστάθμιση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τα επιπλέον τετραγωνικά μέτρα είναι το «περιβαλλοντικό ισοδύναμο». Η γνωμοδότηση του ΣτΕ ορίζει πλέον ρητά τη διαδικασία:

• Υποχρεωτικός Προέλεγχος: Απαιτείται προέλεγχος πριν την έκδοση της οικοδομικής άδειας για την εφαρμογή των κινήτρων.
• Καθορισμός Τέλους: Καθορίζεται το ακριβές ύψος του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, η διαδικασία καταβολής του, καθώς και οι υπόχρεοι.
• Αποκλειστική Χρήση: Το ποσό αυτό θα καταβάλλεται σε ειδικό λογαριασμό στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, με ρητή δέσμευση ότι θα διατίθεται αποκλειστικά στον δικαιούχο δήμο για την υλοποίηση δράσεων περιβαλλοντικής αναβάθμισης (όπως δημιουργία πάρκων, κοινόχρηστων χώρων, κ.λπ.).

Το πλήρες κείμενο της γνωμοδότησης αναμένεται να δημοσιευθεί εντός του επόμενου διαστήματος, δίνοντας το οριστικό σήμα για την επανεκκίνηση.