Η αντίστροφη μέτρηση για την κήρυξη της Αττικής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω λειψυδρίας έχει ουσιαστικά ξεκινήσει, καθώς η κυβέρνηση προετοιμάζεται να ενεργοποιήσει σειρά παρεμβάσεων ύψους 2,5 δισ. ευρώ μέσω διαδικασιών fast track και κλειστών προσκλήσεων. Η επίσημη γνωμοδότηση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) που απαιτείται προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για κάτι τέτοιο αναμένεται ακόμη και σήμερα Πέμπτη (27/11), παρά το γεγονός ότι το θέμα δεν εμφανίζεται στην ημερήσια διάταξη του Διοικητικού Συμβουλίου της Αρχής. Πληροφορίες επιμένουν ωστόσο ότι θα τεθεί εκτάκτως, καθώς η κατάσταση στους ταμιευτήρες έχει φτάσει σε οριακό σημείο, με την ΕΥΔΑΠ να έχει αποστείλει ήδη τη σχετική επιστολή στην Αρχή.

Παρόλη την κρίσιμη κατάσταση της λειψυδρίας, πάντως, η ΡΑΑΕΥ παραμένει «ακέφαλη» στον τομέα των υδάτων, αφού η θητεία του αρμόδιου αντιπροέδρου έχει λήξει εδώ και μήνες και η θέση δεν έχει ακόμη πληρωθεί. Φαίνεται όμως ότι το διοικητικό κενό, δεν εμποδίζει τους εμπλεκόμενους στο ζήτημα φορείς να εκτιμούν ότι η γνωμοδότηση μπορεί και πρέπει να εκδοθεί άμεσα, με βάση την επιστημονική τεκμηρίωση που καταδεικνύει την ανάγκη λήψης έκτακτων μέτρων για την ασφάλεια της υδροδότησης.

Πηγές του υπουργείου ξεκαθαρίζουν πως η κήρυξη έκτακτης ανάγκης δεν συνδέεται ούτε με αυξήσεις τιμολογίων ούτε με περιορισμούς της κατανάλωσης για τους πολίτες. Αντίθετα, ενεργοποιεί ένα ειδικό θεσμικό πλαίσιο που επιτρέπει:

• Δημόσια χρηματοδότηση έργων υδροδότησης, ακόμη και σε φορείς χωρίς διαχειριστική επάρκεια.
• Επίσπευση διαδικασιών και ωρίμανσης μελετών.

Με τον τρόπο αυτό ανοίγει τον δρόμο τα απαιτούμενα έργα να προχωρήσουν με κλειστές προσκλήσεις υποψηφίων αναδόχων και απευθείας αναθέσεις λόγω κατεπείγοντος.

Στο μεταξύ αργά το βράδυ της Τετάρτης (26/11) διακινήθηκε η πληροφορία ότι πραγματοποιήθηκε έκτακτη σύσκεψη στο ΥΠΕΝ με τη συμμετοχή του υπουργού Σταύρου Παπασταύρου, του γ.γ. Υδάτων Πέτρου Βαρελίδη, καθώς και στελεχών της ΡΑΑΕΥ και της ΕΥΔΑΠ. Αν και πηγές του υπουργείου διέψευσαν τελικά τη σύσκεψη, οι διαρροές επιβεβαίωσαν το ουσιώδες: Ότι η κυβέρνηση αναμένοντας το πράσινο φως της ΡΑΑΕΥ προετοιμάζει την επίσημη ενεργοποίηση των έκτακτων διαδικασιών, καθώς στόχος είναι έως τον Μάρτιο του 2026 να έχουν ανατεθεί οι προμελέτες της βασικής παρέμβασης.

Καθυστέρηση αποφάσεων παρά τις έγκαιρες προειδοποιήσεις της ΕΥΔΑΠ

Εξάλλου, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, είχε ήδη από τα τέλη Οκτωβρίου ενημερώσει το υπουργείο ότι «η Αθήνα βρίσκεται σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού» και ότι τα έργα πρέπει να προχωρήσουν «με κλειστή διαδικασία και με τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος». Οι προτάσεις της ΕΥΔΑΠ ήταν δημοσιοποιημένες επί δύο χρόνια, όμως οι οριστικές αποφάσεις καθυστέρησαν σημαντικά, ενώ η κατάσταση των ταμιευτήρων χειροτέρευε χρόνο με τον χρόνο.

Τα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ είναι αποκαλυπτικά: Εδώ και τρία συναπτά έτη, οι ταμιευτήρες της Αττικής εμφανίζουν ετήσια υστέρηση περίπου 250 εκατ. κυβικών μέτρων. Ο ταμιευτήρας του Μόρνου, βασικός πυλώνας της υδροδότησης, καταγράφει ιστορικά χαμηλή στάθμη: Το νερό στις 23 Οκτωβρίου 2025 βρισκόταν στα 156,9 εκατ. κ.μ., 45% κάτω από την περσινή μέτρηση και στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας 15ετίας. Αν ο χειμώνας δεν αποδώσει σημαντικές βροχοπτώσεις, η επάρκεια δεν ξεπερνά το ένα έτος.

Οι επιστημονικές μελέτες επιβεβαιώνουν την επιδείνωση: Το ΕΜΠ και η Ακαδημία Αθηνών, στην πρόσφατη έρευνά τους, καταγράφουν ακραίες ενδείξεις ξηρασίας. Ο Δείκτης SRI την περίοδο 2021 – 2024 δείχνει:

• Εύηνος: -1,98 (ακραία ξηρασία – χαμηλότερη τιμή 55 ετών).
• Βοιωτικός Κηφισός: -1,95 (πολύ χαμηλή υδροφορία επί πέντε χρόνια).
• Μόρνος: -1,53 (δεύτερη χειρότερη περίοδος μετά το 1991–94).

Τα μοντέλα κλιματικής υποκλιμάκωσης που εκπονεί η Ακαδημία Αθηνών δείχνουν, με δέκα φορές μεγαλύτερη ακρίβεια, ότι η Στερεά Ελλάδα και η Αττική εισέρχονται σε μια περίοδο μόνιμης υδρολογικής πίεσης.

Λύση το έργο «Εύρυτος», αλλά με ορίζοντα το 2029

Το εμβληματικό έργο της νέας στρατηγικής, ο αποκαλούμενος «Εύρυτος», αποτελεί τη βασική μακροπρόθεσμη λύση που παρουσίασαν κυβέρνηση και ΕΥΔΑΠ. Με προϋπολογισμό 535 εκατ. ευρώ και στόχο την παροχή 200 εκατ. κ.μ. νερού ετησίως, το έργο προβλέπει:

• Την ενίσχυση του ταμιευτήρα του Ευήνου.
• Τη διάνοιξη δύο σηράγγων 20 χιλιομέτρων.
• Την ανακατεύθυνση των ποταμών Καρπενησιώτη και Κρικελιώτη.
• Τη λειτουργία χωρίς αντλήσεις και με χαμηλό ενεργειακό κόστος.

Παρά το κατεπείγον, ο «Εύρυτος» δεν θα ολοκληρωθεί πριν από το πρώτο εξάμηνο του 2029. Μέχρι τον Μάρτιο του 2026 αναμένεται να έχουν ανατεθεί οι προμελέτες, ενώ τα έργα θα απαιτήσουν τουλάχιστον δύο χρόνια κατασκευής.

Για να καλυφθεί το κενό μέχρι την ολοκλήρωση του «Εύρυτου», δρομολογήθηκαν σειρά παρεμβάσεων που προσθέτουν στους ταμιευτήρες 149 εκατ. κ.μ./έτος:

• Γεωτρήσεις Μαυροσουβάλας: +32 εκατ. κ.μ./έτος.
• Μείωση περιβαλλοντικής παροχής Ευήνου: +22 εκατ. κ.μ./έτος.
• Γεωτρήσεις Ούγγρων: +50 εκατ. κ.μ./έτος (ολοκλήρωση Μάρτιος 2026).
• Αξιοποίηση υπόγειων αποθεμάτων Βοιωτικού Κηφισού: +45 εκατ. κ.μ./έτος (Μάρτιος 2027)

Σε περίπτωση χειρότερης ξηρασίας ή καθυστερήσεων θα ενεργοποιηθεί το Plan B που αφορά μονάδες αφαλατώσεων συνολικής δυναμικότητας 87,5 εκατ. κ.μ./έτος.

Τα σημεία που έχουν επιλεγεί είναι η Θίσβη με επένδυση 315 εκατ. ευρώ και το Λαύριο και Νέα Πέραμος με επένδυση 165 εκατ. ευρώ, ενώ οι πλωτές αφαλατώσεις απορρίφθηκαν ως υπερβολικά δαπανηρές.

Η ΕΥΔΑΠ υλοποιεί παράλληλα έργα 106 εκατ. ευρώ για μείωση διαρροών από το 15% στο 11%, αντικατάσταση υδρομετρητών με «έξυπνα» συστήματα αξίας 293 εκατ. ευρώ, έργα στη Διώρυγα Θηβών ύψους 54,6 εκατ. ευρώ και ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2028), καθώς και υλοποίηση προγραμμάτων επαναχρησιμοποίησης λυμάτων για άρδευση και βιομηχανική χρήση.

Περισσότερες ειδήσεις

Σειρά προνομίων από την μετατροπή του λογαριασμού της ΕΥΔΑΠ σε eBILL – Μέχρι τις 30 Νοεμβρίου η ισχύς του διαγωνισμού

Από την απειλή στη λύση: Πώς η ΕΥΔΑΠ «θεραπεύει» τα υπόγεια ύδατα με τη δύναμη της φύσης

Κυρ. Μητσοτάκης για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας: Στόχος μας να έχουμε όχι μόνο το καλύτερο, αλλά και το φθηνότερο νερό