Σε δημόσια διαβούλευση τίθεται το επόμενο διάστημα το Εθνικό Σχέδιο για τη Διαχείριση Υδάτων, όπως ανακοίνωσε ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, Θανάσης Κοντογεώργης, μιλώντας στο Greek Water Summit 2025. Το σχέδιο, όπως τόνισε, φιλοδοξεί να αποτελέσει τον κορμό μιας ενιαίας στρατηγικής για τη διαχείριση του νερού, η οποία είναι πλέον κρίσιμη για την ανθεκτικότητα της χώρας έναντι της κλιματικής κρίσης.
«Το νερό δεν αποτελεί απλώς ένα τεχνικό ή περιβαλλοντικό ζήτημα, αλλά θεμελιώδη συνιστώσα της κοινωνικής συνοχής, της παραγωγικής ικανότητας και της ασφάλειας της χώρας», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Κοντογεώργης, υπογραμμίζοντας την ανάγκη αποφυγής τοπικισμών και πολιτικών ανταγωνισμών, με στόχο τη διαμόρφωση ενός εθνικού μετώπου αποτελεσματικότητας και συνεννόησης.
Κατά την τοποθέτησή του, ο Υφυπουργός συνέδεσε την αναγκαιότητα μιας ολιστικής στρατηγικής με την επιδείνωση των κλιματικών φαινομένων. «Το 2024 ήταν όχι μόνο το πιο θερμό, αλλά και ένα από τα έτη με τις πιο εκτεταμένες πλημμύρες στην Ευρώπη από το 1950», ανέφερε, εξηγώντας ότι οι ακραίες βροχοπτώσεις και η λειψυδρία συνυπάρχουν και αποτελούν αλληλένδετα φαινόμενα της νέας περιβαλλοντικής πραγματικότητας.
Η ελληνική κυβέρνηση, μέσα από την εκπόνηση του νέου Εθνικού Σχεδίου, επιχειρεί να μεταβεί από τη σημερινή αποσπασματική διαχείριση των υδάτινων πόρων σε ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο δράσης, με συγκεκριμένες προτεραιότητες ανά περιφέρεια και στόχο την οργανωμένη υλοποίηση έργων υποδομής και προστασίας.
Ειδική μνεία έκανε στο παράδειγμα της Θεσσαλίας, η οποία υπέστη σοβαρές επιπτώσεις από τις καταστροφικές πλημμύρες των τελευταίων ετών. Αναφέρθηκε στην ίδρυση του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας (ΟΔΥΘ) προσθέτοντας ότι παράλληλα, προχωρούν master plans για τις λεκάνες απορροής ποταμών, καθώς και τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμύρας στη Θεσσαλία, την Κρήτη και την Ανατολική Πελοπόννησο.
Ο κ. Κοντογεώργης αναφέρθηκε επίσης στην Εθνική Στρατηγική για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη, καθώς βάσει των στοιχείων, σε πάνω από τις μισές Περιφερειακές Ενότητες, το «νούμερο ένα» πρόβλημα που καταγράφεται είναι το νερό, ενώ και στις υπόλοιπες βρίσκεται μέσα στα τρία πρώτα.
«Ταυτόχρονα υλοποιούνται έρευνες και προγνωστικές μελέτες στο σύνολο της χώρας για τις καιρικές συνθήκες, αλλά και για τη νέα αγροκλιματική ζωνοποίηση της χώρας και επανακαθορίζονται οι σχετικές προτεραιότητες», επεσήμανε ο κ. Κοντογεώργης και προανήγγειλε ότι η κυβέρνηση προετοιμάζει και θα φέρει προς δημόσια συζήτηση την εθνική πρόταση για τη διαχείριση του πόρου, την ύδρευση, την άρδευση, καθώς και τα αντιπλημμυρικά έργα για το σύνολο της χώρας, και για την οργανωσιακή δομή αλλά και την χρηματοδότηση.
Τσιάρας: «Από τη διαχείριση κρίσεων στη διαχείριση ανάπτυξης»
Αναφορικά με τον αγροτικό τομέα, ο οποίος απορροφά το 80% – 85% των υδάτινων πόρων», ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, παρουσίασε τη νέα Εθνική Στρατηγική για το Νερό στον πρωτογενή τομέα, με στόχο τη μετάβαση από τη διαχείριση κρίσεων στη διαχείριση ανάπτυξης.
Η ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική που αναπτύσσεται στηρίζεται σε τρεις άξονες:
Όπως τόνισε, «για πρώτη φορά δεν αντιμετωπίζουμε το νερό ως πρόβλημα, αλλά ως βασική υποδομή ανάπτυξης».
Ο κ. Τσιάρας ανέδειξε τη μετάβαση της κυβερνητικής στρατηγικής από την αποσπασματική αντιμετώπιση στην ολιστική διαχείριση του νερού. Ο σχεδιασμός του υπουργείου περιλαμβάνει τη σύσταση ενιαίων Οργανισμών Διαχείρισης Υδάτων σε κάθε Περιφέρεια, στο μοντέλο που ακολουθήθηκε με τον ΟΔΥΘ: «Μετά τη Θεσσαλία, ανάλογοι οργανισμοί θα συσταθούν στην Κρήτη, την Πελοπόννησο και τη Δυτική Ελλάδα», τόνισε.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο πρόγραμμα Ύδωρ 2.0, ύψους 4 δισ. ευρώ για έργα ΣΔΙΤ, μέσω του οποίου κατασκευάζονται και υπόγεια δίκτυα άρδευσης υψηλής απόδοσης. Προσέθεσε ότι 500 εκατ. ευρώ κατευθύνονται σε μεγάλες υποδομές άρδευσης με δικαιούχους τις Περιφέρειες, ενώ το φθινόπωρο αναμένεται η προκήρυξη προγράμματος μικρών εγγειοβελτιωτικών έργων σε συνεργασία με τους Δήμους.
Ο κ. Τσιάρας περιέγραψε και τις βασικές κατευθύνσεις για την ψηφιακή και τεχνολογική μετάβαση της διαχείρισης νερού, με:
Μέλημα της κυβέρνησης, τόνισε ο Υπουργός, είναι «να κάνουμε συγκεκριμένα βήματα προκειμένου, αφενός μεν να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα και την αρδευτικότητα χωρίς, ωστόσο, να θυσιάσουμε την παραγωγικότητα».
Όπως υπογράμμισε ο υπουργός, η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για την ασφάλεια του νερού με στόχο τη βελτίωση της αποδοτικότητας κατά 10% έως το 2030, ενώ συμμετέχει στο επενδυτικό πλαίσιο της ΕΤΕπ για έργα ύδατος ύψους 15 δισ. ευρώ ως το 2027.
Σε αυτήν την προσπάθεια σημαντικός είναι ο ρόλος του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ ο οποίος ενισχύεται με στόχο να προσφέρει εκπαίδευση αγροτών στη χρήση “έξυπνων” αρδευτικών συστημάτων, υποστήριξη βιώσιμων μεθόδων καλλιέργειας με λιγότερες εισροές και μετάδοση τεκμηριωμένων δεδομένων στο σχεδιασμό αγροτικής πολιτικής.
Δήμας: «Επενδύσεις 2,5 δισ. ευρώ για φράγματα και δίκτυα»
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστος Δήμας, χαρακτήρισε το νερό «ζήτημα εθνικής προτεραιότητας» και αναφέρθηκε στο επενδυτικό πρόγραμμα άνω των 2,5 δισ. ευρώ που εκτελεί το υπουργείο: «Σχεδιάζουμε και υλοποιούμε ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα υδατικών έργων των τελευταίων δεκαετιών με προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 2,5 δισ. ευρώ με περισσότερα από τριάντα φράγματα σε φάση κατασκευής ή ωρίμανσης σε όλη τη χώρα. Παράλληλα εκτελούνται και σχεδιάζονται έργα ύδρευσης, άρδευσης αλλά και αντιπλημμυρικής προστασίας. Η στόχευση είναι πολυεπίπεδη. Αντιμετώπιση της λειψυδρίας, αντιπλημμυρική θωράκιση των ευάλωτων περιοχών, ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα. Θέλουμε να επιτύχουμε επάρκεια, ασφάλεια και ανθεκτικότητα. Αυτοί είναι οι τρεις πυλώνες μια σύγχρονης πολιτικής για το νερό», τόνισε προσθέτοντας ότι «η πολιτική για τις υποδομές οφείλει να είναι προληπτική, στρατηγική και μακρόπνοη. Χρειαζόμαστε έργα ώστε να προλαβαίνουν τις κρίσεις και όχι να λειτουργούν διορθωτικά εκ των υστέρων», κατέληξε.
Κατσαφάδος: «Ενιαίος σχεδιασμός και πρόληψη»
Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Κωνσταντίνος Κατσαφάδος, υπογράμμισε την ανάγκη για ενιαίο σχεδιασμό πρόληψης, διαχείρισης και αποκατάστασης, ώστε να αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος.
Αναφερόμενος στις προκλήσεις επάρκειας του νερού, σημείωσε ότι εκτός της κλιματικής αλλαγής, αποδίδονται και στην αναπτυξιακή πορεία που επιβαρύνει τους διαθέσιμους υδάτινους πόρους. Αναφερόμενος στον σχεδιασμό της πολιτικής προστασίας μετά το 2019, υπογράμμισε ότι το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας στόχο έχει την ολιστική αντιμετώπιση πρωτίστως στο κομμάτι της πρόληψης και ακολούθως στην αντιμετώπιση των καταστροφών επί του πεδίου και την κρατική αρωγή και αποκατάσταση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών στην κοινωνία και στον πολίτη.
