Ενιαίο Κώδικα Χωροταξίας και Πολεοδομίας, που συγκεντρώνει σε ένα ολοκληρωμένο κείμενο τις διάσπαρτες και παρωχημένες διατάξεις απέκτησε η Ελλάδα, μετά τη σημερινή (29/8) παρουασίαση του στο Υπουργικό Συμβούλιο από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρο Παπασταύρου, και τον υφυπουργό, Νίκο Ταγαρά, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), πρόκειται για μια θεσμική τομή που δημιουργεί ένα σταθερό, αξιόπιστο και διαφανές πλαίσιο χωρικού σχεδιασμού, υπηρετώντας την ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη και περιβαλλοντική ευθύνη.

Γιατί κρίθηκε απαραίτητος ο νέος Κώδικας

Μέχρι σήμερα, οι κανόνες που ρύθμιζαν τη χωροταξία και την πολεοδομία ήταν σκορπισμένοι σε δεκάδες νόμους, συχνά παλιούς, αντιφατικούς ή μη εφαρμόσιμους. Ορισμένοι μάλιστα χρονολογούνταν ακόμη και έναν αιώνα πίσω, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται καθυστερήσεις, σύγχυση, γραφειοκρατία και δικαστικές αμφισβητήσεις.

Ο νέος Κώδικας συγκεντρώνει όλη τη νομοθεσία σε ένα σαφές και απλό κείμενο, απλοποιώντας την καθημερινότητα πολιτών, μηχανικών και δημόσιας διοίκησης.

Ο νέος Κώδικας στοχεύει:

• Στην απλοποίηση των διαδικασιών για πολίτες και μηχανικούς.
• Στην ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου και της διαφάνειας.
• Στη μείωση της γραφειοκρατίας και της αυθαίρετης δόμησης.
• Στην εφαρμογή ενιαίων κανόνων σε όλη την επικράτεια, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Τι αλλάζει στην πράξη

Με τον νέο Κώδικα:

• Καταργούνται όλοι οι παλιοί, διάσπαρτοι νόμοι.
• Εφεξής κάθε τροποποίηση θα γίνεται αποκλειστικά μέσα στον Κώδικα, εξασφαλίζοντας συνέχεια και σαφήνεια.
• Ο Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός (ΓΟΚ) του 1985 καταργείται οριστικά, με τα σχετικά άρθρα του να ενσωματώνονται πλέον στον νέο Κώδικα.

Το ΥΠΕΝ κάνει λόγο για πέρασμα σε μια νέα εποχή νομοθετικής τάξης, με ένα «ζωντανό» εργαλείο που θα εξελίσσεται χωρίς να χάνει τη συνοχή του.

Ο Κώδικας αριθμεί 477 άρθρα, χωρισμένα σε 9 μέρη, τα οποία καλύπτουν:

• Χωρικό σχεδιασμό (χερσαίο και θαλάσσιο).
• Αστικές αναπλάσεις και μηχανισμούς πολεοδομίας.
• Εφαρμογή πολεοδομικών σχεδίων και απαλλοτριώσεις.
• Κανόνες δόμησης και χρήσης γης.
• Οικοδομικές άδειες και ελέγχους.
• Αυθαίρετη δόμηση.
• Επικίνδυνες οικοδομές.
• Αστική πολιτική και εθνικές στρατηγικές.
• Συλλογικά όργανα.

Η σύνταξη του Κώδικα ξεκίνησε το 2020, από ειδική επιτροπή με πρόεδρο τον επίτιμο πρόεδρο του ΣτΕ, κ. Μενουδάκο. Στην επιτροπή συμμετείχαν λειτουργοί του ΣτΕ και του ΝΣΚ, πανεπιστημιακοί, δικηγόροι, επιστήμονες χωρικού σχεδιασμού και στελέχη του ΥΠΕΝ.

Το τελικό κείμενο θα κατατεθεί στη Βουλή εντός Σεπτεμβρίου.

Διαδικτυακή πρόσβαση για όλους τους πολίτες

Παράλληλα με την κωδικοποίηση, το ΥΠΕΝ – σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών – δημιουργεί μια ηλεκτρονική βάση νομικών δεδομένων. Εκεί οι πολίτες θα μπορούν να έχουν δωρεάν πρόσβαση στον Κώδικα, να κάνουν αναζητήσεις με λέξεις-κλειδιά και να πλοηγούνται εύκολα σε όλα τα άρθρα.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα αναμένεται να αποτελέσει διαδραστικό εργαλείο, που θα ενημερώνεται σε πραγματικό χρόνο με κάθε τροποποίηση της νομοθεσίας.

Η συγκέντρωση όλων των διατάξεων σε έναν Κώδικα αποτελεί, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, καθοριστικό βήμα για την ασφάλεια δικαίου, τη διαφάνεια και την προστασία του περιβάλλοντος.

Ο Κώδικας έρχεται να αντιμετωπίσει παθογένειες δεκαετιών, να απλοποιήσει τις διαδικασίες και να θωρακίσει τον πολίτη και τον επενδυτή απέναντι στην αυθαίρετη δόμηση και την αβεβαιότητα του παρελθόντος.