Η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά τον πόλεμο δεν αποτελεί απλώς μια τεράστια πρόκληση για την Ευρώπη, αλλά σηματοδοτεί την απαρχή μιας νέας εποχής για τον κατασκευαστικό κλάδο, μιας εποχής που θα επηρεάσει βαθιά την οικονομική και γεωπολιτική ισορροπία της ηπείρου για τις επόμενες δεκαετίες. Μέσα σε αυτή τη νέα αρχιτεκτονική υποδομών, η Ελλάδα, η οποία ήδη βιώνει περίοδο έντονης άνθησης στον τομέα των κατασκευών, αναμένεται, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στα έργα ανοικοδόμησης της Ουκρανίας τα επόμενα χρόνια.
Η Παγκόσμια Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμούν ότι το συνολικό κόστος ανοικοδόμησης υπερβαίνει τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ, καλύπτοντας έργα υποδομών, ενέργειας, μεταφορών, στέγασης και δικτύων. Πρόκειται για μια διαδικασία που δεν περιορίζεται στην αποκατάσταση των ζημιών, αλλά στοχεύει στη δημιουργία ενός νέου, βιώσιμου και ανθεκτικού μοντέλου ανάπτυξης για ολόκληρη την ήπειρο. Η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας αναμένεται να λειτουργήσει ως μοχλός ευρωπαϊκής ανασυγκρότησης, συνδέοντας την οικονομική ανάκαμψη με την ενεργειακή αυτονομία, την τεχνολογική πρόοδο και την κλιματική ανθεκτικότητα.
Η ευρωπαϊκή αγορά κατασκευών, η οποία αντιπροσωπεύει σήμερα περίπου 2 τρισ. ευρώ ή το 10% του ΑΕΠ της Ε.Ε., εισέρχεται σε μια νέα εποχή. Τρεις παράλληλες τάσεις τη μεταμορφώνουν:
Μέσα σε αυτό το δυναμικό περιβάλλον, η Ελλάδα βιώνει τη δική της κατασκευαστική αναγέννηση. Από επενδύσεις μόλις 5 δισ. ευρώ το 2019, η χώρα έχει φτάσει σε όγκο έργων που ξεπερνούν τα 17 δισ. ευρώ, με ρυθμό υλοποίησης 3 έως 3,5 δισ. ετησίως και στόχο να υπερβεί τα 4 δισ. μέχρι το 2030. Τα επόμενα χρόνια θα κορυφωθούν μεγάλα έργα όπως το αεροδρόμιο στο Καστέλι, οι επεκτάσεις των γραμμών Μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ο flyover της Θεσσαλονίκης, η αναβάθμιση του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» και οι νέες αστικές υποδομές βιώσιμης κινητικότητας. Παράλληλα, υλοποιούνται έργα οδικής ασφάλειας, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και επεκτάσεις των συγκοινωνιών. Η περίοδος 2026 – 2028 θεωρείται ήδη η χρονιά κορύφωσης της κατασκευαστικής δραστηριότητας, με δεκάδες μεγάλα έργα να προχωρούν ταυτόχρονα.
Στην πρώτη γραμμή αυτής της νέας περιφερειακής αγοράς βρίσκονται οι μεγάλοι ελληνικοί κατασκευαστικοί όμιλοι που διευρύνουν τη δραστηριότητά τους στα Βαλκάνια. Η αγορά των συμβάσεων παραχώρησης και των ΣΔΙΤ στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία βρίσκεται ακόμη σε εμβρυακό στάδιο, ωστόσο την επόμενη περίοδο αναμένεται να κινητοποιήσει έργα αξίας 4 έως 5 δισ. ευρώ. Ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, με επικεφαλής τον Γιώργο Περιστέρη, διαθέτει ήδη το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων στην Ελλάδα και ένα από τα πιο ελκυστικά στην Ευρώπη, με μέση διάρκεια συμβάσεων 25 ετών, ενώ έχει δηλώσει πρόθεση συμμετοχής στα νέα έργα των δύο χωρών. Η Aktor, με παρουσία στη Ρουμανία από το 2004, μειοδότησε πρόσφατα σε δύο σιδηροδρομικά έργα προϋπολογισμού περίπου 800 εκατ. ευρώ, ενώ ο πρόεδρός της, Αλέξανδρος Εξάρχου, έχει θέσει στόχο τον τετραπλασιασμό του όγκου των έργων στη Ρουμανία, με σκοπό το 50% του ανεκτέλεστου να προέρχεται από εκεί. Παρουσία στη βαλκανική αγορά διατηρεί και ο όμιλος Άβαξ, με δραστηριότητα σε σιδηροδρομικά και ενεργειακά έργα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιέζει τη Ρουμανία να προχωρήσει στην υλοποίηση έργων ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων, ώστε να περιοριστεί η εξάρτηση των δημοσίων επενδύσεων από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Το υπουργείο Οικονομικών της χώρας εκπονεί ήδη ένα εθνικό χαρτοφυλάκιο έργων κατάλληλων για ανάπτυξη μέσω συμπράξεων, ενώ από τον Δεκέμβριο του 2024 έχουν θεσπιστεί επίσημοι οδηγοί και μεθοδολογίες για τη σωστή εφαρμογή του θεσμού. Αντίστοιχη κινητικότητα παρατηρείται και στη Βουλγαρία, όπου η παραχώρηση του αεροδρομίου της Σόφιας το 2020 αποτέλεσε κομβικό εγχείρημα, ενώ έχει ήδη ξεκινήσει δημόσια διαβούλευση για την επιλογή μοντέλου παραχώρησης σε έξι τερματικούς σταθμούς του Δούναβη και προετοιμάζεται ΣΔΙΤ για την ανάπτυξη του λιμανιού της Βάρνας έως το τέλος του 2025.
Περισσότερες ειδήσεις
Τριπλός κόμβος Σκαραμαγκά: Οι ανησυχίες των δημάρχων και το … δώρο στον περιφερειάρχη Νίκο Χαρδαλιά
