Στη δημιουργία μιας νέας γενιάς Τεχνικών Οδηγιών για βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον κατασκευές, που θα καθορίσουν το μέλλον της βιώσιμης δόμησης στη χώρα μας, προχωρά το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και οι Έλληνες μηχανικοί, όπως βεβαίωσε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός.

Ο ίδιος ανακοίνωσε παράλληλα ότι το ΤΕΕ δημοσίευσε ήδη, μετά από επιστημονική εργασία μηνών και εκτεταμένη διαβούλευση, την Τεχνική Οδηγία του ΤΕΕ (ΤΟΤΕΕ) με τίτλο: «Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη σύνταξη και αναθεώρηση των ΤΟΤΕΕ που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο της Εθνικής Συμμαχίας Αειφόρου Δόμησης» – με τον χαρακτηριστικό τίτλο «ΤΟΤΕΕ 0».

«Συγχαίρω όλες/όλους όσες/όσοι συμμετείχαν ενεργά στη σύνταξη και στην τελική διαμόρφωση της εναρκτήριας και κατευθυντήριας Οδηγίας της νέας γενιάς «Τεχνικών Οδηγιών Αειφόρου Δόμησης» του ΤΕΕ, που θέτουν τους κανόνες, ώστε  οι κατασκευές μας να μην ρυπαίνουν, να εξοικονομούν ενέργεια, να χρησιμοποιούν σωστά τους φυσικούς πόρους και να προστατεύουν το περιβάλλον», σημειώνει ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, με σημείο αναφοράς την έκδοση της “ΤΟΤΕΕ 0”. Το ΤΕΕ είναι ο θεσμοθετημένος τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας και παράλληλα μεριμνά για κάθε επαγγελματικό και επιστημονικό θέμα που επηρεάζει τις επιστήμες και τα επαγγέλματα του μηχανικού, τα έργα και την ανάπτυξη στη χώρα.

Θεμέλιο για έναν πιο φιλικό στο περιβάλλον τεχνικό τομέα στη χώρα μας

Και το αποδεικνύουμε στην πράξη για περισσότερα από 100 χρόνια – και με ιδιαίτερη έμφαση στα αποτελέσματα την τελευταία δεκαετία. Μια ακόμη απόδειξη, ως δουλειά υποδομής, ή θεμέλιο αν μου επιτρέπετε, για έναν πιο πράσινο, πιο φιλικό στο περιβάλλον τεχνικό τομέα στη χώρα μας, είναι η κατευθυντήρια Τεχνική Οδηγία για την Αειφόρο Δόμηση “ΤΟΤΕΕ 0”, που τώρα δημοσιεύσαμε. Είναι η βάση, η υποδομή, πάνω στην οποία μπορούμε να χτίσουμε ένα πιο πράσινο μέλλον στις κατασκευές», δηλώνει ο Πρόεδρος του ΤΕΕ.

Το κείμενο της «ΤΟΤΕΕ 0» έχει αναρτηθεί ήδη, προς ελεύθερη πρόσβαση όλων, στην ιστοσελίδα του ΤΕΕ:

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός σημειώνει ότι: «Η νέα «ΤΟΤΕΕ 0» αποτελεί ένα βασικό κείμενο, που ορίζει τους κανόνες και τις διαδικασίες που θα ακολουθούνται για τη σύνταξη και αναθεώρηση όλων των Τεχνικών Οδηγιών που θα σχετίζονται με την αειφόρο δόμηση, με σεβασμό στο περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία. Η «ΤΟΤΕΕ 0» αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία μιας νέας γενιάς τεχνικών οδηγιών – των «ΤΟΤΕΕ Αειφόρου Δόμησης» – που υλοποιούν το ΤΕΕ και οι Έλληνες διπλωματούχοι μηχανικοί, παράγοντας πρότυπο και πρωτοποριακό σε ευρωπαϊκό επίπεδο τεχνικό επιστημονικό έργο, και θα  αξιοποιηθούν ευρέως από μηχανικούς, μελετητές, τεχνικές εταιρείες, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, ώστε οι κατασκευές στην Ελλάδα να γίνουν πιο σύγχρονες, ασφαλείς, φιλικές προς το περιβάλλον και ενεργειακά αποδοτικές.

Αυτή η πρωτοβουλία είναι αποτέλεσμα της συμμετοχής του ΤΕΕ στην Εθνική Συμμαχία Αειφόρου Δόμησης. Στόχος μας είναι όλες οι νέες ΤΟΤΕΕ να εξειδικεύουν χρηστικά στην πράξη τις απαιτήσεις της νομοθεσίας, των διεθνών προτύπων και των ευρωπαϊκών πολιτικών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Μέσα από τις «ΤΟΤΕΕ Αειφόρου Δόμησης» προωθείται η εξοικονόμηση ενέργειας, η χρήση ανανεώσιμων πηγών, η κυκλική οικονομία, η αξιοποίηση πράσινων τεχνολογιών και η δημιουργία κτιρίων με μηδενικές εκπομπές ρύπων. Αυτά είναι κρίσιμα ζητήματα όχι μόνο για το περιβάλλον, αλλά και για τη δημόσια υγεία, την οικονομία και την ποιότητα της ζωής όλων μας.

Καλώ όλες/όλους τις/τους μηχανικούς μέλη του ΤΕΕ, τις/τους επαγγελματίες του τεχνικού κόσμου, όσες/όσους εμπλέκονται στο οικοσύστημα των δομικών προϊόντων και κατασκευών, τους ιδιοκτήτες και χρήστες των κτιρίων, να συμπορευθούν σ’ αυτή τη μεγάλη εθνική προσπάθεια».

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει ιδιαίτερα τους φορείς που συμμετείχαν στη δημόσια διαβούλευση για την τελική διαμόρφωση της ΤΟΤΕΕ 0, όχι μόνο για τα θετικά σχόλιά τους για την πρωτοβουλία, αλλά κυρίως για την εποικοδομητική συμβολή τους. Εξ αυτών, ξεχώρισαν οι παρεμβάσεις του Ελληνικού Ινστιτούτου Παθητικού Κτιρίου (ΕΙΠΑΚ), της Ελληνικής Ένωσης Αλουμινίου (ΕΕΑ), της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Κατασκευαστών Αλουμινίου και Σιδήρου (ΠΟΒΑΣ) και του Συμβουλίου Αειφόρων Κτιρίων Ελλάδας – Sustainable Building Council Greece (SBC Greece).

Επόμενο κρίσιμο βήμα το πρώτο «Παρατηρητήριο Αειφόρου Δόμησης»

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ τονίζει: «Τώρα, σειρά έχει η εξειδίκευση στο Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» (ΠΕΚΑ) 2021-2027 μίας στοχευμένης δομής που να υποστηρίζει επιτελικά την Αειφόρο Δόμηση, υπό τη μορφή ενός «Παρατηρητηρίου Αειφόρου Δόμησης».

Αυτό το Παρατηρητήριο θα έχει ως σκοπό την παρακολούθηση των εφαρμοζόμενων τεχνικών προδιαγραφών, των επιδόσεων των δομικών κατασκευών, συνολικά, αλλά και όλων των υλικών ή/και προϊόντων δομικών κατασκευών που ενσωματώνονται σε αυτές. Και παράλληλα της επάρκειας, από πλευράς προσόντων, για τα φυσικά πρόσωπα, και εφαρμοζόμενων διαδικασιών, όσον αφορά τις επιχειρήσεις, σε όλη την έκταση της αλυσίδας αξίας της δόμησης.

Ειδικότερα, η λειτουργία του Παρατηρητηρίου πρέπει να συνίσταται στην παραγωγή τιμών benchmarking, τόσο για το σύνολο των δομικών κατασκευών σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά και τη χρήση τους, όσο και για κάθε επιμέρους υλικό και προϊόν δομικών κατασκευών που προορίζεται να ενσωματωθεί σε νέες κατασκευές ή κατά τις επεμβάσεις σε υφιστάμενες, ή ακόμα και που έχει ήδη ενσωματωθεί σε αυτές. Το Παρατηρητήριο, μέσω κατάλληλα διαμορφωμένων δημόσια διαθέσιμων εφαρμογών που θα προσφέρει, θα αποτελεί εργαλείο για προμηθευτές, μελετητές, κατασκευαστές, αλλά ακόμη και ιδιοκτήτες, ώστε να αποτιμούν τον βαθμό αειφορικότητας υλικών, προϊόντων δομικών κατασκευών και των ίδιων των κατασκευών και να λαμβάνουν με αυτοματοποιημένο τρόπο συστάσεις για επεμβάσεις που μπορούν να υλοποιήσουν προς την κατεύθυνση της αειφορικότητας της κατασκευής.»

Σύμφωνα με τον Γιώργο Στασινό, η δημιουργία «Παρατηρητηρίου Αειφόρου Δόμησης» είναι μια κρίσιμη πρωτοβουλία «που η Πολιτεία οφείλει να αναλάβει τώρα, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα των αλλαγών κατεύθυνσης των ευρωπαϊκών πολιτικών προς την Ανθεκτικότητα, την Ασφάλεια, τη Στέγαση και τις Υποδομές, και της κρισιμότητας της ανάγκης για προσαρμογή και αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Για να το πω πιο απλά, υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση για βιωσιμότητα βασισμένη σε στοιχεία, όσον αφορά το δομημένο περιβάλλον. Είναι προϋπόθεση ανάπτυξης αλλά και ευκαιρία για τη χώρα να επενδύσει σε πιο πράσινες κατασκευές βασισμένες σε επαρκή, αναλυτικά και σε βάθος δεδομένα για κάθε υλικό, για κάθε εργασία, στον τεχνικό τομέα».

Και ο Πρόεδρος του ΤΕΕ προσθέτει: «Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του τεχνικού τομέα που ήδη συντελείται, με σημαντική συμβολή του ΤΕΕ μέσα από τα ηλεκτρονικά συστήματα που σχεδιάζει, αναπτύσσει και λειτουργεί, μας δίνει πλέον τις δυνατότητες να κάνουμε τον πράσινο μετασχηματισμό πιο ουσιαστικό, πιο γρήγορα, με διαφάνεια και αξιοπιστία. Αυτά μπορεί να υπηρετήσει καταλυτικά το Παρατηρητήριο Αειφόρου Δόμησης, ως δομή αλλά και ως πληροφοριακό σύστημα που αλληλεπιδρά με άλλα συστήματα.

Σκεφθείτε, για παράδειγμα, ότι μπορεί να έχει ως κύρια λειτουργία την παρακολούθηση και ανάλυση δεδομένων απόδοσης σε πραγματικό χρόνο από ψηφιακά δίδυμα κτιρίων και υποδομών. Αυτό παράγει, ως κύριο αποτέλεσμα, συνεχώς ενημερωμένα benchmarks, αναλύσεις απόδοσης κύκλου ζωής και προγνωστικά συντήρησης. Μέσα από πηγές δεδομένων, όπως δίκτυα αισθητήρων, πλατφόρμες IoT, μοντέλα BIM, ψηφιακά διαβατήρια προϊόντων (DPPs), περιβαλλοντικές δηλώσεις. Όλα αυτά δίνουν δυνατότητα αλληλεπίδρασης και έτσι το παρατηρητήριο μπορεί να παρέχει benchmarks και ειδοποιήσεις σε πραγματικό χρόνο και παράλληλα τα ψηφιακά δίδυμα να τροφοδοτούν ανώνυμα δεδομένα για συλλογική ανάλυση. Για αποτύπωση σε μίκρο- και μάκρο- κλίμακα του τί πραγματικά κάνουμε, τί πραγματικά επιτυγχάνουμε με τις κατασκευές και τη λειτουργία τους. Μίλησα πρόσφατα για την ανάγκη της χώρας να προχωρήσει σε ψηφιακά δίδυμα παντού. Με την ΤΟΤΕΕ Ο, τις επερχόμενες Τεχνικές Οδηγίες και το Παρατηρητήριο Αειφόρου Δόμησης, μαζί με τα ψηφιακά συστήματα του ΤΕΕ, βάζουμε τις βάσεις για έναν πραγματικά πράσινο και ψηφιακό τεχνικό τομέα στην Ελλάδα».

Και καταλήγει: «Όλες/όλοι μαζί μπορούμε να χτίσουμε ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Η Πολιτεία πρέπει να αναλάβει δράση και όλοι όσοι απασχολούμαστε στον τεχνικό τομέα να συμμετέχουμε.».

Οι δέκα απαιτήσεις – κατευθύνσεις που καλύπτουν οι  «ΤΟΤΕΕ Αειφόρου Δόμησης»

Σύμφωνα με το κείμενο της «ΤΟΤΕΕ 0», το οποίο συντάχθηκε από Ομάδα Εργασίας ειδικών με το αντικείμενο μηχανικών, κατόπιν σχετικής Απόφασης της Διοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ και έχει ενσωματώσει τα σχόλια τόσο της Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής Υποδομών Ποιότητας του ΤΕΕ όσο και της διενεργηθείσας δημόσιας διαβούλευσης, οι «ΤΟΤΕΕ Αειφόρου Δόμησης» προάγουν την ορθή ανάπτυξη και την αντιμετώπιση νέων τεχνολογικών προκλήσεων και την εναρμόνιση του ελληνικού βιομηχανικού και κατασκευαστικού τομέα με τις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις της αειφορίας.  Η σύνταξη νέων και η αναθεώρηση υφιστάμενων «ΤΟΤΕΕ Αειφόρου Δόμησης» συντελούνται με τρόπο που αυτές να διασφαλίζουν και να προάγουν:

1. 1. Γενικότερα, την προληπτική προστασία των οικοσυστημάτων από τη ρύπανση, την ενίσχυση ορθής διαχείρισης – απόθεσης και ελάττωσης αποβλήτων, την εξοικονόμηση πόρων στο πλαίσιο της αειφορίας, χωρίς πρωταρχικό στόχο την εξοικονόμηση κόστους, και, ειδικότερα, την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων, τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τον βιοκλιματικό σχεδιασμό, κ.λπ.∙
2. 2. την υιοθέτηση και ορθή χρήση καινοτόμων τεχνολογιών φιλικών με το περιβάλλον, σύμφωνα με τους κανόνες της τέχνης και της επιστήμης, ώστε οι ΤΟΤΕΕ Αειφόρου Δόμησης να συμβάλλουν στην ορθή ανάπτυξη του τεχνικού κλάδου, με την καθοδήγηση των επαγγελματιών για την ορθή εφαρμογή των βέλτιστων λύσεων στην επιλογή μίας παραγωγικής διαδικασίας, στη χρήση εξοπλισμού και σε όλα τα στάδια της κατασκευής ενός τεχνικού έργου∙
3. 3. την εναρμόνιση, επικαιροποίηση και συμμόρφωση με τα Διεθνή (Πρότυπα ISO, IEC), τα Περιφερειακά (ειδικά τα Ευρωπαϊκά – Πρότυπα EN) και τα Εθνικά Πρότυπα (Πρότυπα ΕΛΟΤ), τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες (ιδίως την Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση Κτηρίων – Energy Performance of Buildings Directive, EPBD – όπως ισχύει) και τις ελληνικές νομοθετικές διατάξεις∙
4. 4. την προώθηση στον κατασκευαστικό τομέα των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων (ΠΔΣ), που αποτελούν στρατηγικό εργαλείο για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, ενσωματώνοντας περιβαλλοντικά κριτήρια στις διαδικασίες προμηθειών και αναθέσεων του δημόσιου τομέα, βάσει των ποσοτικών και ποιοτικών στόχων που θέτει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης (ΕΣΔ) για τις ΠΔΣ, που εγκρίθηκε με την Υπουργική Απόφαση αριθμ. 14900 (ΦΕΚ 466/Β’/08.02.2021)∙
5. 5. την επίτευξη των δεσμεύσεων της χώρας όπως προκύπτουν από την υπογραφή του Green Deal και την έκδοση του Ν. 4936/2022 «Εθνικός Κλιματικός Νόμος» (Α’ 105).  Σημειώνεται σχετικά ότι  ο νόμος θεσπίζει το πλαίσιο για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 και ειδικότερα μεταξύ άλλων προβλέπεται  ότι από την 1η Ιανουαρίου 2023, όλα τα νέα κτήρια πρέπει να πληρούν πρότυπα μηδενικών εκπομπών, ενώ θεσπίζονται τομεακοί προϋπολογισμοί άνθρακα, πενταετούς διάρκειας, μεταξύ άλλων και στον τομέα των κτιρίων. Επιπλέον, από την 1η Ιανουαρίου 2030, όλα τα νέα κτίρια κατοικιών θα πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών ρύπων.
6. 6. την εναρμόνιση με την Αστική Πολιτική που θεσμοθετήθηκε με το άρθρο 39 του Ν. 5106/2024 «Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των πολυεπίπεδων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στους τομείς: α) της διαχείρισης υδάτων, β) της διαχείρισης και προστασίας των δασών, γ) της αστικής ανθεκτικότητας και πολιτικής, δ) της καταπολέμησης της αυθαίρετης δόμησης, ε) της ενεργειακής ασφάλειας και άλλες επείγουσες διατάξεις» (Α’ 63) και είναι υπό σύνταξη∙
7. 7. την εναρμόνιση με την Εθνική Στρατηγική Αστικής Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ), που θεσμοθετήθηκε με το άρθρο 42 του Ν. 5106/2024 και είναι υπό σύνταξη∙
8. 8. την εναρμόνιση με την Εθνική Στρατηγική για τη Διαχείριση του Οικιστικού Αποθέματος, που θεσμοθετήθηκε με το άρθρο 43 του Ν. 5106/2024 και είναι υπό σύνταξη∙
9. 9. την υποστήριξη των χρηματοδοτικών προγραμμάτων που προωθεί το ΥΠΕΝ όπως ενδεικτικά το «Εξοικονομώ», το «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω για νέους», το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ», το «Εξοικονομώ κατ’ Οίκον ΙΙ 2023», το «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη», το «Ανακυκλώνω-Αλλάζω Θερμοσίφωνα», το «Διατηρώ», το «Διαβιώ κατ΄ Οίκον» κ.λπ., όπως και το πρόγραμμα των Αστικών Αναπλάσεων του ΤΑΑ. Τέλος, θεσπίστηκε και το πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτηρίων∙
10. 10. την υποστήριξη των έξι ελληνικών δήμων που έχουν ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Αποστολή «100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις μέχρι το 2030», καθώς και των 90 ελληνικών δήμων που έχουν υπογράψει Μνημόνιο Συνεργασίας με το ΥΠΕΝ με στόχο την κλιματική τους ουδετερότητα.

Οι 4 κατηγορίες των ΤΟΤΕΕ Αειφόρου Δόμησης

Οι ΤΟΤΕΕ Αειφόρου Δόμησης κατατάσσονται στις παρακάτω διακριτές κατηγορίες:

• Έγγραφα Απαιτήσεων, στα οποία περιλαμβάνονται οι απαιτήσεις που έχουν διατυπωθεί μέσω κανονιστικών κειμένων μέχρι την έκδοση ή την αναθεώρηση της εκάστοτε ΤΟΤΕΕ Αειφόρου Δόμησης, με σαφή αναφορά σε αυτά τα κανονιστικά κείμενα. Επίσης περιλαμβάνονται οι σχετικές απαιτήσεις στις περιπτώσεις που υπάρχουν από διαθέσιμα πρότυπα ή άλλες κοινά αποδεκτές προδιαγραφές. Παράλληλα, διατυπώνονται επιπλέον απαιτήσεις από τους κανόνες της τέχνης και της επιστήμης και απαιτήσεις που έχουν δημιουργηθεί από τις ανάγκες και τις τάσεις της αγοράς, χωρίς όμως αυτές να έρχονται σε αντίφαση μεταξύ τους.
• Κατευθυντήριες Οδηγίες, στις οποίες περιλαμβάνονται στοιχεία που αναμένεται να ακολουθήσουν οι μελετητές ή οι κατασκευαστές προκειμένου να μελετήσουν ή να υλοποιήσουν ένα τεχνικό έργο στην προοπτική της αειφόρου δόμησης.
• Οδηγοί Καλής Πρακτικής, οι οποίοι περιλαμβάνουν παραδείγματα ορθής εφαρμογής από παρόμοιες εργασίες. Περιέχονται πίνακες, DOs and DON’Ts, εικόνες, προτεινόμενα εργαλεία κ.λπ, ώστε να προσφέρουν την κατάλληλη μορφή για την αποτύπωση διαδικασιών, είτε αυτές προδιαγράφονται σε σχετικά Πρότυπα, είτε προσφέρονται από τους ίδιους τους παραγωγούς υλικών και κατασκευαστές προϊόντων δομικών κατασκευών, με κατάλληλο περιεχόμενο ενόψει της δημιουργίας του συστήματος ψηφιακών διαβατηρίων δομικών προϊόντων, όπως αυτό προβλέπεται στο άρθρο 75 του Κανονισμού (ΕΕ) 2024/3110.
• Σχήματα Πιστοποίησης Προσώπων, τα οποία θα συντάσσονται με βάσει το άρθρο 30 του Ν. 4712/2020 όπως ισχύει, και το περιεχόμενό τους θα είναι σε συμφωνία με τις απαιτήσεις του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ ISO/IEC 17024 στην ισχύουσα έκδοσή του, λαμβάνοντας υπόψη και τις απαιτήσεις του ΕΛΟΤ EN ISO/IEC 17067 στην ισχύουσα έκδοσή του.

Περισσότερες ειδήσεις

Γ. Στασινός: Να προχωρήσει τώρα νέος, απλοποιημένος Σύγχρονος Οικοδομικός Κανονισμός με ΠΔ

Γ. Στασινός: Στην πρώτη γραμμή του Ψηφιακού Μετασχηματισμού το ΤΕΕ – Οριστική λύση στα αυθαίρετα με το σύστημα αυτόματου εντοπισμού

Συνεργασία μεταξύ Ελληνικού Κτηματολογίου και ΤΕΕ – Στο επίκεντρο η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών