Καθώς τα χριστουγεννιάτικα φωτάκια σβήνουν σιγά-σιγά σε όλη τη χώρα και οι γιορτινές συσκευασίες δώρων καταλήγουν στους κάδους, πλησιάζει η στιγμή που όλοι θα αφήσουμε πίσω την εορταστική ατμόσφαιρα και τις απολαύσεις των Χριστουγέννων για να βυθιστούμε στη σφιχτή αυστηρότητα και την πειθαρχία του νέου έτους.
Η περίοδος των καθημερινών απολαύσεων με εξόδους και ατελείωτο φαγητό και ποτό τελείωσε και σειρά έχει ο μήνας που υποδεχόμαστε με αλαζονική αρετή, αυστηρότητα και την καθιερωμένη ανάγκη να επαναστατήσουμε ενάντια στον ίδιο μας τον εαυτό.
New Year’s Resolutions: Πόσο ρεαλιστικοί είναι τελικά οι στόχοι της Πρωτοχρονιάς;
Όπως αναφέρει η Moira Donegan, αρθρογράφος της βρετανικής εφημερίδας Guardian:
«Υπάρχουν λίγες παραδόσεις που να απεχθάνομαι περισσότερο από αυτήν που καλούμαστε να ακολουθήσουμε κάθε Ιανουάριο, κάνοντας μια ετήσια καταγραφή άχαρων και στερητικών στόχων.
Οι υποσχέσεις να πίνουμε λιγότερο, να κόψουμε το κάπνισμα, να αποταμιεύουμε, να δουλεύουμε περισσότερο και, κυρίως, να χάσουμε βάρος – μπορεί να είναι ουδέτερες, ακόμη και αξιέπαινες, αν τις δούμε μεμονωμένα.
Ωστόσο, όταν έρχονται με τη μορφή μαζικής προώθησης κατά τη διάρκεια των γιορτών, με υπερηφάνεια, πίεση από τους γύρω μας και ενοχλητικές, ατελείωτες διαφημίσεις για συνδρομές σε γυμναστήρια, δημιουργούν μια ατμόσφαιρα καταπίεσης που έρχεται και καταπλακώνει με “μη” τη νέα χρονιά.
Ένα φορτίο αυτοκριτικής και υποκρισίας, ενώ λείπει η ουσιαστική εμπλοκή με τις πραγματικές αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε».
Σύμφωνα με τη Moira, η στοχοθεσία που κάνουμε οι περισσότεροι για τη νέα χρονιά καταλήγει συνήθως σε μια δυσάρεστη άσκηση αυτοεκτίμησης, όπου υπερτονίζουμε τα ελαττώματά μας και νιώθουμε ότι δεν είμαστε αρκετοί.
Ο πιο σκληρός μας κριτής, είμαστε εμείς οι ίδιοι
Καθώς πλησιάζει το τέλος του Δεκεμβρίου και έρχεται το νέο έτος με την επιτακτική ανάγκη για αλλαγή, πολλοί από εμάς κοιτάμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη και κρίνουμε όσα κάναμε το 2024.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που συνειδητοποιούν ότι είναι λίγο πιο κουρασμένοι, με τα μαλλιά τους να έχουν γκριζάρει, τις σακούλες κάτω από τα μάτια τους να είναι πιο έντονες και το πρόσωπό τους να δείχνει το πέρασμα του χρόνου, ακόμη και αν βίωσαν και πολλές ευτυχισμένες στιγμές μέσα στη χρονιά.
Άλλοι βλέπουν τα σημάδια των υπερβολών των Χριστουγέννων στην επιδερμίδα τους, ή διαπιστώνουν ότι η υπερκατανάλωση γλυκών και τα τυριών των έχουν κάνει τα ρούχα τους πιο στενά.
Μερικοί ανησυχούν για το κενό που προκάλεσαν τα δώρα προς αγαπημένα πρόσωπα στον τραπεζικό τους λογαριασμό ή παρατηρούν το χάος στο σπίτι τους μετά από τις γιορτινές μαζώξεις.
Αυτά τα συναισθήματα οδηγούν πολλούς από εμάς, στο τέλος κάθε έτους, να ακούσουμε τη φωνή μέσα στο μυαλό μας – αχνή κάποτε, αλλά ποτέ σιωπηλή – που μας λέει ότι δεν ζούμε τη ζωή μας σωστά.
Είναι αυτή η φωνή της αυτοκατηγορίας που μας λέει ότι πρέπει να πετύχουμε περισσότερα, με περισσότερη χάρη, ότι πρέπει να γίνουμε πιο έξυπνοι, πιο υγιείς, πιο παραγωγικοί και πιο… αδύνατοι.
Η ζωή μας το 2024 ήταν ανεπαρκής, μας λέει η φωνή, αλλά το 2025 έχουμε μια ευκαιρία – ίσως ακόμη και υποχρέωση – να την κάνουμε καλύτερη. Αυτό, στην ουσία, είναι αυτό που υποσχόμαστε να κάνουμε.
Είναι όμως αυτός ο τρόπος σκέψης και αυτοτιμωρίας πραγματικά βοηθητικός;
Υπάρχει, άλλωστε, και μια άλλη προσέγγιση στην αλλαγή της χρονιάς: να αναγνωρίσουμε αυτά για τα οποία μπορούμε να είμαστε ευγνώμονες.
Το hangover μετά από μια ξέφρενη νύχτα ή η συνακόλουθη αύξηση βάρους δεν είναι ευχάριστα, αλλά συχνά, είναι η απόδειξη της χαράς που απολαύσαμε μαζί με τους αγαπημένους μας και των επιθυμιών που εκπληρώσαμε.
Το να ξοδεύεις χρήματα για δώρα μπορεί να δείχνει ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στη ζωή σου που αγαπάς και νοιάζεσαι.
Το να βλέπεις τα σημάδια του χρόνου στον καθρέφτη, είναι ένα προνόμιο που δεν το έχουν όλοι.
Αλλά η φιλοσοφία των «στόχων της νέας χρονιάς» μετατρέπει αυτά τα «υπολείμματα» μιας αληθινής ζωής, που βιώνουμε στο 100%, σε ηθικά χρέη, τα οποία πρέπει να αποπληρωθούν σε δόσεις.
Έχουμε, όλοι μας, συλλογικά αποφασίσει ότι ο Ιανουάριος είναι ο μήνας που έρχεται ο λογαριασμός.
Όπως σημειώνει η Moira Donegan, η «εποχή των στόχων» μοιάζει να είναι το φυσικό επακόλουθο των υπερβολών των Χριστουγέννων.
Μπορούμε να τη δούμε ως την αντίστιξη, την ισορροπία απέναντι στην αχαλίνωτη χαρά του Δεκεμβρίου. Αλλά αυτό θα ήταν πιο πειστικό αν ο Ιανουάριος, έφερνε όντως αλλαγές στη συμπεριφορά και την προσωπικότητά μας.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό των νέων στόχων είναι ότι, όπως είναι γνωστό, σπάνια τηρούνται. Οι υποσχέσεις μας να κόψουμε το κάπνισμα διαρκούν λίγες μέρες ή εβδομάδες.
Οι σοβαρές υποσχέσεις να μην ξαναπιούμε, δεν αντέχουν μπροστά σε μια πρόσκληση για happy hour μετά τη δουλειά ή στα γενέθλια ενός φιλικού μας προσώπου. Τα γεύματα μόνο με λάχανο και κινόα και νερόβραστο κοτόπουλο, ήδη γίνονται αποκρουστικά μέχρι να μπει ο Φεβρουάριος, και συνήθως γύρω στον Μάρτιο, καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι τόσο εύκολο να ακυρώσουμε τη συνδρομή στο γυμναστήριο που υπογράψαμε μέσα σε έναν παροξυσμό αρετής.
Η αλλαγή του έτους δεν φέρνει μαγικά την αλλαγή του εαυτού μας: παραμένουμε το ίδιο μοναδικό μίγμα υπερβολών και αδυναμιών. Και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό.
Όταν οι αποφάσεις μας δεν υλοποιούνται, ανακαλύπτουμε ότι οι ατέλειές μας είναι πιο βαθιές και επίμονες απ’ όσο νομίζαμε. Είναι αλήθεια ότι η αλλαγή είναι δύσκολη. Σπάνια υιοθετούμε νέες, καλές συνήθειες – ειδικά όταν αυτές είναι υπερβολικά φιλόδοξες, μη ρεαλιστικές ή τιμωρητικές. Και συχνά κρατάμε τις λιγότερο καλές μας συνήθειες, ακόμη και όταν ξέρουμε ότι μας δυσκολεύουν.
Ίσως, λοιπόν, να χρειάζεται να αφήσουμε τις «μεγάλες αποφάσεις» πίσω, αν μη τι άλλο για να μην γίνουμε πιο σκληροί με τον εαυτό μας. Μια εναλλακτική προσέγγιση για το 2025 θα μπορούσε να είναι η εξής: να αφήσουμε στην άκρη τα υπερβολικά και απόλυτα «θα» – «θα περνάω ώρες στο γυμναστήριο», «δεν θα φάω ποτέ ξανά ζάχαρη» – και να προσπαθήσουμε, αντί γι’ αυτό, να κάνουμε ειρήνη με τις ατέλειες και τις αποτυχίες μας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγνοούμε τον εαυτό μας ή να σταματήσουμε να αναγνωρίζουμε τα ελαττώματά μας. Σημαίνει, όμως, ότι μπορούμε να τους δίνουμε χώρο, να τα αποδεχόμαστε πού και πού – ή, τουλάχιστον, να τα βλέπουμε στις πραγματικές τους διαστάσεις.
Καθώς πλησιάζω στο νέο έτος, ξέρω ότι δεν μου λείπουν ευκαιρίες να καταγράψω τα δικά μου ελαττώματα. Και αν τυχόν το ξεχάσω, κάποιοι συγγενείς θα φροντίσουν να μου τα θυμίσουν.
Αλλά ελπίζω φέτος να τα δω όπως βλέπει κανείς έναν παλιό φίλο: με ανοιχτά μάτια, αλλά και με ζεστασιά και κατανόηση.
Δεν υπάρχει καμία στιγμή μέσα στη χρονιά που θα είμαστε απαλλαγμένοι από τα ελαττώματά μας. Αντίθετα, θα συνεχίσουμε να είμαστε αυτό που πάντα ήμασταν: λίγο νευρικοί, λίγο ακατάστατοι, λίγο πεισματάρηδες, λίγο τεμπέληδες – αλλά πάνω απ’ όλα, ζωντανοί.
