Σε ισχύ τέθηκαν σήμερα, στις 07:01 (ώρα Ελλάδας), οι νέοι αμερικανικοί τελωνειακοί δασμοί σε προϊόντα εισαγόμενα από δεκάδες χώρες, στο πλαίσιο της πολιτικής του προέδρου Donald Trump για την αναδιάρθρωση της παγκόσμιας εμπορικής τάξης.
Οι επιπρόσθετοι, «ανταποδοτικοί» δασμοί αντικατέστησαν τους δασμούς «βάσης» 10% που ίσχυαν από τον Απρίλιο, με ποσοστά που κυμαίνονται από 15% έως και 41%. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα αποδέχτηκαν δασμούς 15% στα περισσότερα προϊόντα τους, μεταξύ των οποίων και βασικές εξαγωγές όπως τα αυτοκίνητα, που κανονικά υπόκεινται σε δασμό 25%.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Bloomberg Economics, ο μέσος αμερικανικός δασμός αυξήθηκε στο 15,2%, από 2,3% πέρυσι, φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η πολιτική αυτή του Trump προκάλεσε έντονες διαπραγματεύσεις και αναταραχές, με ορισμένες χώρες όπως η Ελβετία να μην καταφέρνουν να μειώσουν τον υψηλό δασμό 39%, ενώ οι δασμοί στα προϊόντα της Ινδίας διπλασιάζονται σε 50% από τις αρχές Σεπτεμβρίου, ως αντίποινα για τις αγορές ρωσικού πετρελαίου.
Ο Trump υποστηρίζει ότι οι νέοι δασμοί θα μειώσουν το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ και θα ωθήσουν εταιρείες να επαναπατρίσουν την παραγωγή τους. Ωστόσο, οι επικριτές προειδοποιούν για τον κίνδυνο εκτόξευσης του πληθωρισμού και ελλείψεων στα ράφια των καταστημάτων.
Μέχρι στιγμής, αν και δεν έχουν εμφανιστεί σοβαρές πληθωριστικές πιέσεις, πρόσφατα οικονομικά στοιχεία δείχνουν σημάδια επιβράδυνσης. Τα στοιχεία απασχόλησης του Ιουλίου σημείωσαν τις μεγαλύτερες αρνητικές αναθεωρήσεις από την πανδημία, ενώ η οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ επιβραδύνθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2025.
Η Wendy Cutler, αντιπρόεδρος του Asia Society Policy Institute, τονίζει ότι οι επιχειρήσεις έχουν ήδη αποθηκεύσει αποθέματα εν αναμονή των δασμών, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι τιμές θα αυξηθούν μακροπρόθεσμα, καθώς οι εταιρείες δεν μπορούν να απορροφούν συνεχώς το υψηλό κόστος.
Οι περισσότερες οικονομίες αποδέχονται πλέον τους νέους δασμούς, ενώ πολλοί έχουν ανακοινώσει δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις στις ΗΠΑ για να εξασφαλίσουν ευνοϊκότερες συμφωνίες.
Παράλληλα, παραμένουν άγνωστες πολλές λεπτομέρειες, όπως η οριστικοποίηση των εκπτώσεων στους δασμούς αυτοκινήτων για την ΕΕ, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, καθώς και οι ακριβείς όροι για τις επενδύσεις που θα μειώσουν τα εμπορικά ελλείμματα.
Οι αναλυτές κορυφαίων χρηματοοικονομικών ομίλων, όπως οι Morgan Stanley και Deutsche Bank, προειδοποιούν για πιθανή κάμψη των χρηματιστηριακών αγορών, καθώς εντείνονται οι ανησυχίες για την οικονομία των ΗΠΑ από την άνοδο του πληθωρισμού, την επιβράδυνση της απασχόλησης και τη συγκράτηση της κατανάλωσης.
